VLAMINGEN IN NOORD-AMERIKA

VLAMINGEN IN NOORD-AMERIKA

Het contact met het moederland verslapt, assimilatie met de bevolking ginds; Het kan niet worden tegengesproken dat op het platteland en in de kleine steden in Vlaanderen nauwere banden bestaan met Noord- Amerika en Canada dan met de eigen Belgische Congo kolonie. De reden daarin is makkelijk te vinden. Immers, gedurende verscheidene decennia en tot voor enkele jaren, toen de regering van de Verenigde Staten aan de inwijking van vreemde landbouwers en arbeiders praktisch een einde stelde is Noord-Amerika — en dat wil niet zeggen alleen de staten Nieuw York, Michigan, lllinois, Nebraska en Indiana, maar ook de landbouwdistricten van de Canadese grote meren — voor het overbevolkte Vlaanderen het ideale uitwijkingsgebied gebleven. Toch is het contact tussen de Vlamingen in het moederland en in Amerika aanzienlijk verminderd. Men komt minder over en weer. Men schrijft minder en gaat dan ook minder belang stellen in wat er in het moederland gebeurt. Hoe is het thans gesteld met de Vlaamse kolonies in Noord-Amerika, met haar stoffelijken toestand en haar geestelijk peil? Voelen deze mensen nog iets voor hun Vlaamse vaderland of gaan zij onroepelijk verloren voor hun oorsprong?

Naar schatting waren te Detroit, Michigan ongeveer 40.000 Vlamingen, waarvan wel 20.000 in Amerika geboren zijn. Allen, of bijna allen, zijn nu Amerikaanse onderdanen en kennen Engels. Wel spraken de uit Vlaanderen gekomen inwijkelingen, onder elkaar, nog steeds Vlaams, maar hun kinderen leren op school alleen Engels en vergeten geleidelijk — ook omdat zij vaak met Engels sprekende meisjes trouwen — de taal van de ouders. Dit sluit nochtans, zelfs bij sommige verengelsten, niet een zekere fierheid uit omtrent de afstamming, maar bij enkelen gaat de verengelsing dan toch zo ver, dat zij zelfs hun familienaam wijzigen. Zoo wordt Andries - Andrews, Nachtegaele - Nightinggale, enz. Of er ook Vlaamse scholen zijn in Amerika? Waarschijnlijk niet, maar Polen en Italianen hebben wel gezorgd voor eigen onderwijs.

Zwakke banden. De Vlamingen vonden dit overbodig. In sommige gezinnen gaan de ouders er nochtans prat op, dat hun kinderen, thuis, Vlaams hebben geleerd en het goed kunnen spreken. Dit zijn evenwel vrij zeldzame gevallen, alleen voorkomend daar waar het gezinshoofd nog belang stelt in de Vlaamse strijd en geabonneerd is op een in Vlaanderen verschijnend dag- of weekblad. Bijna zonder uitzondering zijn deze bewuste Vlamingen in Amerika Vlaams-nationaal gezind. Ook zij denken er evenwel niet aan ooit nog — tenzij dan voor een vakantiereis of een familiebezoek — naar het oude moederland, “ the old country" zoals daar wordt gezegd, terug te keren. “Is de economische toestand in Amerika niet rooskleurig", zoo redeneeren zij, “ in België gaat het zeker nog slechter en zouden wij geen auto, geen radio, geen badkamer hebben. Wie hier, in deze tijden, zijn belasting of pacht niet betaalt, blijft vrij uitgaan, omdat van overheidswege wordt verwacht, dat hij bij als die toestanden gunstiger worden, zijn verplichtingen zal nakomen. In België wordt, in dergelijke omstandigheden, “ je hele inboedel verkocht en verkijk je de kans er ooit nog weer bovenop te geraken". De dichtste Vlaamse kolonie treft men aan te Detroit in de staat Michigan. Maar ook te Moline, Chicago en East-Moline in Illinois, South-Bend in Indiana; Paterson in de staat New Jersey en Rochester in de staat New York enz., zijn de Amerikaanse Vlamingen zeer talrijk. Te Rochester alleen wonen duizend mensen die uit Maldeghem stammen. Vandaar de talrijke overzeese abonnees — verscheidene honderden — waarop 't Getrouwe Maldeghem het door de heer De Lille te Maldeghem uitgegeven weekblad, dat ook in Zeeuwsch-Vlaanderen heel wat afzet vindt, kan bogen. Terwijl in Detroit en elders, ook voor de Vlamingen in de katholieke kerken Engels wordt gesproken, predikt men te Rochester nog altijd in het Nederlands.

Veel intellectueel leven kennen de Amerikaanse Vlamingen niet. Wel bestaat in Detroit een Vlaamse muziekvereeniging en telt men te Chicago, Rochester, enz. ook ver scheidene Vlaamse toneelmaatschappijen, maar op een hoog peil staan deze muziekuitvoeringen of toneelvoorstellingen niet. Van Vlaamse letterkundige werken in de bibliotheken is zo goed als niets te merken en van de literaire stromingen of kunstuitingen in Vlaanderen en Nederland weten alleen zij vagelijk mede te praten, die een uit België komende courant ontvangen of er wel eens iets over lezen in de twee grote Vlaamse weekbladen, welke aldaar moedig stand houden: dc Gazette van Detroit en de Gazette van Moline. Het gehele a muzen, ents- en gezelschapsleven van de Amerikaanse Vlamingen vindt men in deze bladen weerspiegeld. Het “duivennieuws, de prijsbollingen, prijskaartmgen en de koersen in de velodrome" vullen tal van kolommen, wat op een drukke belangstelling wijst. Engels sprekende Amerikanen blijken aan deze “prijsbollingen en duivenwedstrijden", te oordelen althans naar de lange namenlijsten van prijswinnaars, geen deel te nemen. In deze lijsten treft men slechts zeer zelden andere namen dan Vlaamse en Hollandse aan. Vlamingen en Nederlanders.

Met de uit Nederland stammende Amerikanen kunnen de Vlamingen het trouwens gewoonlijk best vinden. In menige vereniging zijn Vlamingen en Nederlanders door elkaar gemengd zonder dat zulks ooit tot moeilijkheden aanleiding geeft. Walen komt men in dit gedeelte van Amerika nergens tegen. Het Vlaamse gezelschap- en gezinsleven blijkt trouwens, in menig plaatsje, door de Hollandse huiselijkheidstraditie, gunstig beïnvloed te zijn. Aan dien invloed heeft men de kaartavondjes en gezellige partijtjes, waarop Vlaamse en Noordnederlandse Amerikanen elkaar inviteren, te danken. Wat nu de sociale toestand van de Vlaamse Amerikanen betreft, velen zijn, op het platteland, f-roote of kleine boeren , te Rochester en omstreken zijn bijna al de groenteboeren Vlamingen, in de stad zijn zij handelaar, bediende, bakker, schilder, koffiehuisbaas, taxichauffeur, enz. Te Chicago in de vakvereniging van de zgn. „building-generators'', de stokers die zorg te dragen hebben voor de centrale verwarming in de etage-gebouwen en vaak ook tegelijkertijd portier zijn, vrijwel uitsluitend uit Vlamingen samengesteld. In dit feit moet evenwel geen uiting van het Vlaamse stam- of saamhorigheidsgevoel worden gezocht. Het moet alleen aan zekere toevallige redenen dienen toegeschreven te worden.

Bron: VLAMINGEN IN NOORD-AMERIKA Het contact met het moederland verslapt, assimilatie met de bevolking ginds.

Krantentitel:
Het Vaderland : staat- en letterkundig nieuwsblad Datum, editie: 23-09-1934