[ www.MillyThill.net ]
Milly Thill
|
|
01. Wéi ech fir d'éischt an d'Schoul gaange sin
02. Wann d'Wisen op waren
03. Ëm déi Ouljer Kiirmes. 1938
04. Allerhelljen an Allerséilen zu ménger Kannerzäit
05. Vum Zichelchen ënner dem Chrëschtbeemchen an dem Kand op der Lokomotiv
06. Groussherzoginsgebuurtsdag mam Fakelzuch
07. Wann d'Duerf am Wanterschlof luch
08. Vu Kierfmécher an allerlee Duerfhandwierksleit
09. Is Molkerei
10. Wéi Pati, Träipen a Jhelli nach hausmaacher Wuer waren
11. Vu Kouertenholz a vergaangene Fréijoërsspiller
12. Allerlee Kuriositéiten ëm d'Ouschterbotz
Ouljen, den éischte September 1936: Muergens huet méng Mamm mech an aller Herrgottsfréi waakreg gemaach. den Dag war elo do, wou ech fir d'éischte Kéier an d'Schoul sollt goen.
Am Ablack war ech d'Trap erof, stung an der Kiche beim Waassersteen a si mir nëmmen esou e bëssche mam Läppchen duerch d'Gesiicht gefuer. Den Owend virdrun hat d'Mamm mech an der Wäschbittche gebuet a mäi Gezei schons prett geluegt. Ech hu mech selwer ugedoen, mä d'Mamm huet missten hëllefen déi nei laang hellgro Huesen un de Lastik vu méngem Leifchen uknäppen an déi barbaresch Strékkele mat de Pénken duerch d'Reilächer an d'Krämp vun denen neien héije Schong aus schwaarzem Lieder zéien a strécken. duerno huet si mech gekämmt a mir en décke wäisse Putsch riets an d'Hoer gespéngelt.
D'Mamm hat mir schons Maufelen an eng Jhatt mat Mëllech agebrächt, huet nach e Schotz Kaffi nogeschott, e Schnatz Botter an e Grapp Zocker drënner geréiert. Ech hu mech drugin, déi gutt Bräch eranzefeieren, mä dee Muerge wollt si nët richteg erofrëtschen ...
Et gouf elo hell dobaussen, an d'Mamm huet de Känki ausgemat. Um siwen Auer huet d'Kiircheklack d'éischt gelaut. Ech gouf du ganz zabbeleg ... Méng Mamm huet mech missen zëssen a mir soen, ech kéim nët ze spéit an d'Mass. — Nom Kaffi hun ech séier d'Hänn an d'Mailchen ofgebotzt an du mäin neit Schiirtech ugedoen, dat d'Joffer Useldéng vu Rued mir gebitzt hat. Ech weess nach haut, wéi apaart gutt deen neien Zéphirstoft gericht huet, an erënnere mech hoërgenee un déi kleng blo-wäiss Karoen, duerch déi esou reng donkelblo a giel Sträife gelaf sin. D'Schiirtech hat e Schëllerstéck, eng Täsch, e puer Fale vir an hannen a gouf um Réck zougeknäppt. Et war op de Wuesstem geschafft, duerfir huet d'Mamm mir d'Äerm ëmgediebelt.
Duerno huet si mir mäin neie Liederschoulsak mat de Rimmen op méngem Réck ugebonnen, mir nach huerteg eng Bees gin a mech op de Wee geschéckt. Si konnt nët mat mir goen: si hat Déngscht an huet misse mäi Bridderchen a mäi kranke Grousspapp versuergen. Wéi ech iwwert d'Bunn war, hun ech hir nach eng Kéier gewénkt a sin äerdeg iwwer d'Syrbréck getrëppelt. Et war niwweleg a frësch. D'Schmuebele souzen a laange Reien op den Dréit. Et war e wäide Wee vun isem Haus bis an d'Kiirch, mä ech hun e gutt kannt, well ech sin all Dag bis a Giwesch, dat Haus vis-à-vis vun der Kiirch, Mëllech siche gaangen.
D'Klack huet d'zweet gelaut, wéi ech bei Wagenesch laanscht d'Schräinerei koum. De Monni Jhäng hat schons Luucht an der Wierkstat. Hien huet mir gewénkt, an den Néckelche koum erausgebëselt an huet geruff: "Aha, Modi, elo geet et anescht!"
De 'Kitzewee' op huet de Schoulsak mech nët ze knaps um Réck gedréckt. Bei Knäppjes stung de Jhemp an der Päerdstallsdir. Hien huet schalléckseg gelaacht a behaapt, de Schoulmeeschter géif mir haut d'Oueren erofschneiden. — de Fielspätter huet nieft hirer Kapellchen, beim Waasserkrunn, säi Gesiicht mat den Hänn gewäsch. D'Gued koum aus dem Haus, hat en héijen Hutt mat laange Fiederen op, e Pelz ëm d'Schëlleren hänken an en déckt Gebietbuch ënnert dem Arem. Si huet haart fir sech gededegt, iwwerdeems si op d'Kiirch zougaangen as. D'Schoutteschmamm huet Emere mat Schwéngsgefréiss an de Schwäistall geschleeft, wou hir Gusse mäerderesch gejaut hun. Bei Ziirde koum en décken Trapp Kéi aus hirem Haff op d'Strooss. De Jholli as ëm si gesprongen an huet zerguttst gebillt. E puer Kéi sin dorëmmer gebëselt, hun d'Schwänz an d'Lut gestreckt a gehéireg Fläpp op d'Strooss trëlle gelooss. Ech sin op d'Säit gesprongen an hu mir d'Nues zougehalen.
Wéi ech d'Duerfbréck eropgaange sin, hun d'Klacken ofgelaut. Du koume vun alle Säite Leit erbäi. Bei der Schoul hun d'Kanner hir Schoulsäck op d'Trap gehäit a si séier an d'Kiirch gerannt. Ech hu mäi Schoulsak awer ugehalen. — Duerfir huet sécher em Emil säi Franz esou gelaacht, wéi ech laanscht koum. — Virun der Kiirchepaart sin ech der Giwesch Tanti begéint. Ech hu si gutt kannt, well si huet mir all Dag méng Kan mat Mëllech gefëllt. Déi gutt Tanti huet mir frëndlech gelächelt, mech mat an d'Kiirch erageholl a mir mat Wäiwaasser e Kräiz op d'Stir gemaach. duerno sin ech eleng dee laange Gank eropgaangen an hu mech, wéi méng Mamm mir gesot hat, an déi éischt Bänk op der Medercherssäit geknéit. Den Här koum mat e puer Massendénger virun den Altar. Sou no hat ech si nach ni gesinn, well ech ëmmer um Duxall bei ménger Mamm souz, wa si mech emol mat an d'Kiirch geholl huet. Ech hun och verwonnert dragekuckt, wéi déi vill Medercher a Jongen esou absëns haart gesongen a gebiet hun. No der Mass koum de Paschtouer a séngem schwaarze Rack bei d'Kanner stoen an huet iwwer Kannerléier a Gebietbicher geschwat. Duerno huet en an d'Hänn geklappt, an all Kanner hun am Gank geknéit. Ech war ze soen ëmgefall wéint dem schwéire Schoulsak um Réck. Et gung an der Rei aus der Kiirch eraus. Dobaussen hun d'Bouwe gläich Kreesch gedoen, sech zerboxt a sin op d'Schoul zou gelaf.
Virun der Kiirch stunge vill Fraen d'Kanner ze kucken. Ech sin hannert dene grousse Medercher getrëppelt. Déi meescht vun hinnen haten e klengt Schiirtech mat engem Wollang un, dat hanne mat engem Schlapp zougestréckt war. Ech hun nëmmen e puer Medercher vu gesi kannt: Schouttesch Maria a Matill, Belschen Hëlen, Ziirde Marie-Josée an Theis hir Zwillingen. Ech stung eleng am Schoulhaff, bis Scharels Marja, en Nopeschmeedchen, bei mech koum a mir mäi Schoulsak ausdoe wollt ...
Du koum de Schoulmeeschter aus séngem Haus. Deen décken Här hat ech alt schons am Duerf begéint, a viru kuerzem hat méng Mamm mat him geschwat, wéi hie mam Wëlo bei der Barriär hull. — Eng Mamm as elo mat hirem Kand bei hie gaangen. Dat klengt Meedchen huet sech hannert hir verstoppt an huet verkraschen dragekuckt. De Schoulmeeschter huet vill gelaacht a ganz haart
Zeechnong: Elèven vum Milly Thill (Gruppenaarbecht)
gehouscht ... D'Bouwen hu rolzeg Fänkes gespillt, sin ëm déi déck Lannebeem gelaf an hun d'Medercher bal ëmgehäit, wa si laanscht gerannt sin. Et gouf mir kal ... De Schoulmeeschter gung nun am Haff op an of. Op eemol huet en an d'Hänn geklappt. d'Kanner sin all bei d'Trap gelaf, bal iwwerenee getrollt, hun hire Schoulsak erwëscht a sech an d'Rei gestallt. Déi Kleng, däer ech jo eent war, goufen un de Wupp gestouss. Et gung hellewech d'Trap op an d'Schoul eran.
Ei, 't war gutt schuckeleg an deem groussen Zëmmer, well et war Feier an deem héijen Uewen! Mä et huet esou gelungen dobanne gericht ... no frësch gëuelegtem Buedem ... Um Plafong hunge véier Luuchten, wéi déck wäiss Bullen, déi vill méi hell geliicht hun ewéi ise Känki doheem. Am Ablack souzen déi grouss Jongen a Medercher an denen dräi laange Reie Bänken. Ech koum bei dat verkrasche Meedche sëtzen. Et huet Olga geheescht a war och am éischte Schouljoer. Virun is souzen d'Bouwen aus iser Klass: den Tärens Jhull, de Leesch Jhosi an de Päifesch Emil. Si haten och alleguer en neit Schiirtech un.
Et war allerlee Kaméidi an der Schoul. Den "Här Lärer" as e puer Träpplécker eropgeklommen a stung wéi hannert enger hëlzener Këscht. Hien huet erëm an d'Hänn geklappt an d'Kanner hu sech all nieft d'Bänke gestallt. Gläich huet hien e grousst Kräiz mat der Hand vum Kapp bis op säin décke Bauch geschlon an huet de "Vaterunser" mat de Kanner gebiet. Duerno sin d'Schoulsäck ausgepaakt an d'Bicher op d'Bänke geklaakt gin. Et gouf erëm haart geschwat. Du fung de Schoulmeeschter un ze jäizen, gung op zwéi Bouwe lass an huet hinnen eng op de Bak geschlon ... Ech sin erféiert a krut de Bauch wéi ... Elo huet kee sech méi gemuckst ...
E puer Bouwe goufen ausgeschéckt. — Si koumen awer geschwënn erëm mat Äerbel voll Holz, dat si hannert den Uewe gehäit an du schéi getässelt hun. Grouss Medercher hun d'Blummestäck op den hënneschte Fënstere genetzt an d'Tëntefässer gefëllt. Scharels Julie koum mat engem Emer Waasser an huet mat engem décke Schwamp déi zwou héich Tafelen, déi ee ronderëmdréie konnt, gewäsch. — Ech hu mir alles gutt ugekuckt, viru mir a ronderëm mech.
Vun däer laanger Uewepäif hunge brong Sabbele laanscht de Kräizerfex un der Mauer erof. Op engem Bild war éng schéi Fra. Si hat e Pelz un an eppes wéi eng Kroun um Kapp. Op
Zeechnong: Johny Antony - - Manuel Bourmer - - Pascal Mond
engem anere war e Mann an Uniform. — Niewent ménger Bänk stung eng grouss Rechemaschin mat décke schwaarz a wäisse Bullen. E faarwegt Bild vum Rotkäppche mam Wollef huet mir extra gutt gefall ...
Elo koum de Schoulmeeschter bei déi Kleng. Ech hun him misste mäin Numm soen an alles weisen, wat ech am Schoulsak hat: mäin i-Buch, d'Buch mat den Zifferen, méng Lee mam Läppchen un der Ficelle, de Schwamp an däer schwaarzer lackener Dous, déi hëlze Griffelschachtel mat dem geblummelechten Deckel, deen ech esou schwéier opgezu kritt hun ... an du nach méng zwéi Griffelen, déi mäi Papp mir den Owend virdrun esou schéi gespëtzt hat. De Schoulmeeschter sot zu mir, et wir alles fein an der Rei. Du war ech frou ... mä ech hu mech gefrot, fir wat méng Mamm mir keen esou e blot Heft, kee Bläistëft a kee Gummi, wéi déi aner der haten, matgin hat a mir och kee Schoulsak fir an d'Hand kaaft hat. — Mir kruten alleguer eng Karmell vum Schoulmeeschter, hun dierften de Schoulsak apaken an heemgoen. Déi Grouss hu missten dobleiwen.
Ech gung eleng iwwert d'Bréck, d'Duerf op. All déi aner sin no riets heem gelaf. Wéi ech laanscht Knäppjes koum, huet de Jhemp Mëscht gelueden. Hien huet hannert dem Won erausgeluusst. Du hun ech him geruff, de Schoulmeeschter hätt mir d'Oueren awer nët erofgeschnidden. — D'Knäppjes Giedi huet hannert dem Haus d'Hénger gefiddert. Op däer anerer Säit, bei Buerg hirer Schmëdd, huet de Jhoss e Päerd beschloen, an et huet no Houf gestonk.
Am Galopp sin ech de 'Kitzewee' of gelaf. Mäi Schoulsak as mat gesprongen a mäi Läppchen un der Ficelle op an of gebommelt. D'Sonn war do, an den Niwwel war fort, wéi ech iwwer d'Syrbréck erëmkoum. Méng Mamm huet schons virum Haus op mech gewaart. Ech sin op si duer gelaf. Ech war frou ...a si och. — Si huet mir mäi Putsch a mäin neit Schiirtech ausgedon a gläich en anert ugezunn.
Mä, gleef mir es, wat wosst ech hir dun ze verzielen!
De Groum war agedon. D'Wisen hun hellgréng geliicht an der
Méchelssonn an neit, zaart Gras as an d'Lut geschoss. Mä
iwwer Nuecht koum décke fiichten Niwwel laanscht d'Syr
geschlach an huet sech wéi e Schlär iwwer de Wisendall
geluegt. Eréischt géint der Mëtteg krut d'Hierschtsonn dee
groen Doft opgelicht an huet doropshin d'Uuchteblummen
uechter d'Wisen opbléie gedon. Ménger wärrech, déi hun een
näischt Gutts oune gelooss! Duerfir goufe se meeschtens
schamper bekuckt a méi wéi éng schéi mof Blimmche krut e
Fouss hannebäi. Och d'Kéi hun déi gëfteg Hierschtblumme
veruecht a stoe gelooss. Dowéinst as de Béischten awer
näischt entgaangen, ewell d'Weed war vëllég ...
Et war déi Zäit, wou d'Wisen op waren a ganz Träpp Kéi vun
enger Wiss an déi aner geweet hun. Dat war eng Freed an eng
Gällecht fir d'Kéihiirden, dat heescht, an éischter Plaz fir
d'Kanner um Duerf. Si konnten de Kéi fräie Laf loossen a
sech mateneen ameséiéren, well zu däer Hierschtzäit si se mat
all hire Bauzen op déi sélwecht Weedplaze gefuer.
D'Feldwise koume fir d'éischt un d'Rei. Do war d'Fuddraasch
kleng, mä reng, an d'Kéi hu sech d'Zong no deem kräideregen
Teimerjännchen, dem séissen Huesebréitchen an deem
säftege Geessekléi geleckt. Jhust vun deem Feldfudder hu se
déi bescht an déi meescht Mëllech gin.
Aus deem Grond war de Weedgank ënnert dem 'Nures'
virprogramméiert. Als éischt koum schons nom Mëttegeessen
d'Knäppjes Ditti mat enger Dose Kéi iwwert d'Barriär. Si
huet gefaart, engem anere séng Béischte géifen dee schéine
jonke Kléi op hire Stoppelstécker laanscht dem 'Tréierwee'
ewechbotzen. Duerfir stung d'Gréit op sénger Garde: an
héijen, gefidderte Schlappen, an e schwaarze gehäkelte Këpp
agebokelt, e Prabbli am Aarm, de Brëll virop der Nues an
d'Stréckhues am Grapp. Wéi ëmmer huet d'Gued viru sech
gepotert oder sech mat hirem Flix, deen hir zu Féiss luch,
ënnerhalen. Dobäi huet si ganz besuergt opgepasst, datt keng
Kou déck gin as. Soubal wéi Millesch Marie mat hire
Randbéischten erduerch war an ënnert den 'Nures' gefuer as,
huet d'Gréit hir Kéi vum Kléi geholl, se zréck an hir Perch bäi
Millesch gefouert, d'Paart ferm zougemat an as de 'Kitzewee'
aus heem getrëppelt. D'Knäppjes Gued war eben dersonner,
hir Wise waren nët op ...
An där Bants koum dann elo een Trapp Kéi no deem aneren
iwwer d'Syrbréck. Virop waren Theis hir, duerno Fiels Alice a
Schouttesch Maria mat all hire Randbéischten. Ziirde Marie-Josée
hat mat deem décksten Trapp séng Hänn voll wéi
d'Barriär jhust zougaangen as an en Zuch laanscht gedosch
koum. D'Kéi sin erféiert an hun déck Fläpp fale gelooss.
Doriwwer waren d'Knuppe Jofferen natiirlech nët
frou ... Wéi Scharels Mei mat hiren dräi Kéi bäi isem Haus
laanscht koum, wollt d'Julie mech mathuelen. Méng Mamm
war awer nët d'accord. Mä deen aneren Dag hat ech si esou
wäit, dätt ech hun diirfe matfueren.
Genee wéi daagsvirdru sin ze soen déi selwecht erëm mat hire
Béischten de 'Kéisbierg' opgefuer. Ech hun eng gutt Jaquette
ugedon, d'Stréckhues an eng Schmier an d'Posch gestach a sin
hannert Scharels hire Bauze mat virugerannt. Wéi mir bäim
Nures ukoumen, haten déi aner Medercher sech schons am
Hiwwel op Säck aquartéiert. Vun do aus konnte si de Kéi hire
Weedgank gutt a Kontroll behalen. Dobäi hate si déi schéinste
Vue iwwer Ouljen, e Stéck Widdebierg, de Kréckelsbierg
bis op d'Neihaischen an de Sennéngerbierg, vu Rued eriwwer
op Roudemer, bis bäi d'Radiosantennen zu Jonglënster an
iwwer de Biwer Bësch bis op d'Betzder Schlass. D'Hierschtsonn
stung schéin um bloen Himmel. D'Feldhemelcher hu
sech mat Schiirpsen drugin an d'Heesprénger sin am Gras
gehopst, datt et eng Freed war hinnen nozekucken.
D'Medercher hu sech gläich un hir Handaarbecht gin, sou wéi
dat Moud war beim Kéihidden. Ziirde Marie-Josée huet un
engem Dëschelduch brodéiert. Fiels Alice eng Spëtzt gehäkelt,
Theis hir zwee, d'Martha an d'Margot, hun un enger
Kappzich gebitzt a Scharels Julie huet e Pullover fir hiirt Kënn
gestréckt. Schouttesch Maria war amgaang e Jour op dem
Meetjee ze maachen. Hiirt Rosi huet haut och zur Gesellschaft
gehéiert. Et war eréischt am éischte Schouljar a konnt
schons zwee riets an zwee lénks strécken an huet sech drugi
wéi eng Wissbei. Ech war un enger Hues mat der Feescht
amgaang. Wéi ech un d'Käppche komm sin, huet d'Maria
mech an d'Léier geholl. Dat war dach nët grad esou einfach,
mä op eemol hat ech den Trick eraus. Iwwer dem Schaffe
wossten d'Medercher sech allerlee z'erzielen an d'Marie-Josée huet Witze gerass.
Op eemol koum de Leesch Téidi och nach mat sénge Kéi.
Hien huet d'Spiichten nogelauschtert a grad wéi d'Medercher
sech gebrullt vu Laachen. Duerno as e virugereest op
d"Kazbech' zou, wou hir an de Grompere waren. Mir goufen
elo hongereg an hun is Schmieren erageschloen. D'Sonn gung
iwwert dem 'Spatzenhaff' ënner an et gouf méi frësch. D'Kéi
ware sat a si muttwëlleg gin. De Jolli an de Rexi hu se missten
auserneen dreiwen. Min hun agepaakt, d'Kéi zesummegedriwwen
an een Trapp nom aneren heem gefouert. Den
Holzen Nick stung viru sénger Veranda eng Päif ze dämpen
an is nozekucken. D'Léin hat séng Kou am Seel an huet s'am
Summerwee laanscht d'Strooss wede gelooss. Wéi ech heem
komm sin, hun ech gläich der Mamm méng Stréckhues
gewisen. D'Feescht an d'Käppche ware fäerdeg an d'Gëengs
war ugefaangen. Du hun ech diirfen deen aneren Dag mat an
d"Weid' fueren. Do hu mir is am Monnonk séngem Haischen
am Hiwwel installéiert an erëm gestréckt, gebitzt, gesproocht
a gelaacht, ... an d'Kéi am A behalen.
Wéi se an d"Laach' gefuer sin, krut ech Giwesch hir Kéi
"geléint", fir se dohi mat op d'Weed ze huelen. Do waren och
Tärens hir, Schneidesch Adell an dem Emil säi Franz derbäi.
Et war nët esou flott wéi ënnert dem 'Nures', well an der
Emgéigend ware vill Rommelstécker, déi d'Kéi gelackelt hun.
Dësweideren hu se sech nët diirfen op de Rueder Bann
verlafen, soss sin nët nëmmen d'Kéi unënee geroden ...
E puer Deg duerno gouf gemunkelt, datt Päifesch an Eengel
hir Béischte schons d"Fëschbéch' ofwede géifen. Du war kee
méi ze halen. Daagsdrop sin déi meescht Kéi do hin dirigéiert
gin. Ech krut Giwesch hir Kéi nët mat an d"Fëschbéch', well
den Här Giwer huet behaapt, do wir zevill Trubblement a vun
deër Weed géifen d'Kéi nët esou vill Mëllech gin wéi op
'Pollesch'. Du huet d'Millerin min hir Kéi matgin. Nämlech no
dene grousse Bouwen hirem Reglement huet keen ouni Véi
diirfen an der 'Fëschbéch' mathidden. An d'Medercher duurften
och keng Nol, fir ze bitze mathuelen. Also, da konnt
nëmme gestréckt gin.
Et war zimlech wäit bis an d"Fëschbéch'. Éier et de 'Kiemwee'
eropgung, hu mir d"Roudemer Baach' missten traverséieren.
Dat war de Kéi hires. Si hun dora getrampelt a sech
dat Bulliswaasser gutt schmaache gelooss. Do huet een da
misste bengelen an op de Steng hin an hir sprange bis een déi
lescht Lisette mat viru krut.
An der 'Fëschbéch', wou eng léif Baach tëschent dem 'Rueder
Bësch' an dem 'Kiem', vum 'Engelshaff' erof koum, luche
Wiseflaatsche beiëneen, op denen et nach Weed gouf bis no
Allerhellegen. D'Béischten haten do wiirklech fräie Laf an
d'Hiirden hire Furri. De Päifesch Jhull, den Eengel Jhoss an
de Belschen Norbert waren déi Heepsten. Si hun organiséiert.
Den Tärens Will, de Wildges Ern, den Theis Leo an Hilgesch
Jhosi a Robbi hu missten Holz, Reiser a Klëppelen aus dem
Bësch erbäischlefen. De Leesch Jhoss, den Tärens Jhull an de
Päifesch Emil sin op d'Sich no Grompere gaangen. D'Medercher
hu sech laanscht engem Hiwwel ageriicht an d'Strécke sin
aus de Kabangen erausgezu gin. Et goufe Maanshuesen a
Plouwere gestréckt an allerlee Geschnadders gefouert.
Iwwerdeems huet Ziirde Marie-Josée et nach färdeg bruecht e
Ganghofer ze liesen. No an no si mir gewuer gin, wat de
Braconnier an de Bëscher dorëmmer gestiicht hat. Ménger
wärrech, dat huet esou richteg an d"Fëschbéch' gepasst! Mä
dem Cëcill säin Hëlen wollt schons wëssen, wat mat dem
Brakonnéier a sénger Freiesch géif um Enn geschéien. Mir
goufen et näch nët gewuer, well mir sin an d'Lut gesprongen,
wéi den Norbert vun hannenerbäi geschlach komm an e puer
elle Mouke virun is gehäit huet. Du si Kreesch gefall ...
Iwwerdeems koum dat éischt Gehëlz un. De Jhull an de Jhoss
hu sech geplot mat deem fichte Geräbbels, fir d'Feier un ze
kréien. Et gouf masseg Damp, mä keng Flam. De Jhull huet
elle geflucht. Op emol war et dann awer esou wäit. D'Flame
sin an d'Lut geschlon an d'Bouwe si ronderëm gedanzt.
D'Medercher, mir sin is bäi d'Feier wierme komm, well
d"Fëschbéch' luch elo schons am Schiet an et gouf faméis
frësch.
Op eemol si mir erféiert, wéi den Heenz vun uewen erower op
is zoukoum. Hie war de Préiter, deen is vernenne koum, well
mir den Efalt géifen erauskéieren an nët op d'Kéi oppassen
déiten. Do uewe bäim 'Kiem' sténgen eng hallef Dose Bauzen
an Ditzen hire Rommelen a léisse sech déi gutt schmaachen.
Hie géif e Protokoll maachen, wann ... O jëmmen a gewëss,
gläich hu mir de Jolli, de Bobbi, den Tommi an de Rex zu
Hëllef geruff an hun is op d'Sich no denen Zatze gemat! Et
waren och nach jhust Päifesch hir Kéi, déi derduerchgaange
waren. Duerfir goufen d'Fraleit gutt vum Jhull vernannt. Mä
mir hun is dat nët esou einfach gefale gelooss a behaapt, et
wire kengem vun is séng geckeg Kéi gewiescht.
Iwwer deem Gestreits koumen de Jhoss, de Jhull an den Emil
erbäigeschlach. Si haten d'Täsche voll Gromperen, déi si och
an Ditzen hirem Stéck geklaut haten. Si haten den Heenz
gesinn a sech du eng gutt Weilche verstoppt gehalen. E Gléck,
datt de Préiter si nët erwëscht hat, soss wir et awer staarken
Tubak gin!
D'Grompere goufe gläich an d'Feier gehäit. Mir hun is
getouft ronderëm gesat: de Préiter hat d'Stëmmong grëndlech
verduerwen. D'Bouwe goufen awer rëm monter, wéi si mat
Bengelen an der Glous gestëppelt hun.
Den Norbert an den Eengel Jhoss koumen elo aus dem Bësch
gerannt an hun ausser Otem erzielt, datt si e Fuuss an enger
Fal entdeckt haten. Ëm Gottes Wëllen! Do hate se dach virun
ongeféier engem halwe Jarhonnent dee leschte Wollef am
Ouljer 'Kiem' erschoss. Waren och elo nach Fiiss grad an
dëser Géigend? D'Schuddre sin engem de Réck erofgelaf.
Am Nu waren d'Bouwen op an dervun ... bei de Fuuss. Et
huet e gudde Strapp gedauert bis se erëmkoumen. Tatsächlech,
de Fuuss war nach lieweg ... dat huet missten dem
Miller Jhoss an dem Fieschter gemellt gin ... oder ... egal
wéi, is Bouwe waren ausser sech.
D'Grompere wäre mëll. Mat Bengelen hu mir si aus dem
Feier gefëscht a kruten déi kuelschwaarz Schuel nët séier
genuch erof. Ei, si hun esou apaart geroch ... nom Feier,
nom Damp! A wéi extra hu se geschmaacht. Mm, eng
Delikatess! — Op een Zoch hate mir Patten an eng Binnett wéi
déi rengste Schaaschtechbotzerten. Et gouf nach besser wéi
een deen anere weider geschwäerzt huet. Zu gudder lescht
waren d'Bouwen erlauter Neger. Mir hu Kreesch gedon a
kruten de Krämpche vu Laachen.
Vu fären hu mir d'Nuetsklack héiere lauden. Du as is
d'Laache vergaangen. Op der Minutt gouf agepaakt, d'Feier
ausernee gedämmelt an d'Kéi vun den Hënn zesumme
gedriwwen. Esou jhust virun der Däischtert koume mir an
engem laangen Trapp, mat Kreesch, Gesank an Tapaasch, am
Duerf un. Ditze Jhäng stung bäi hirer Bréck iwwert der Baach
an huet aner Kreesch gedon ...
Doheem gouf et fir d' "Neger an d'Schaaschtechbotzerten"
eng gesalzte Grommelenzopp ... Mä, egal, dat as nëmmen
esou laanscht is gelaf, well 't war dach derwäert derbäi
gewiescht ze sin, an der 'Fëschbéch', wéi d'Wisen op
waren ...
Wann d'Gromperen am Keller, d'Äppel an d'Biren um
Späicher luchen, d'Stellaajhen an der Spëndche mat Agemaachtes
beluede waren, wann de Viz an de Fässer
gebrimmst an d'Sauermouss an der Kapesbidde gehuewen
huet, da gouf op méngem Duerf, nët den Hunn, mä déi grouss
Kiirmes gefeiert.
Dorop huet all Jar grouss a kleng sech e sëlleche gefreet. Mä
éier d'Kiirmesstonn geschloen huet, sin d'Virbredongen op
vollen Toure gelaf. Famille, Frënn a Bekannten, vun no a
wäit, goufen agelueden. An den Haiser as geraumt,
geschruppt, gewichst an ugestrach gin. A muencheree weess e
Liddchen ze sange vu Frarosendag ... Mä matzen an der
Kiirmeswoch hu vill Mammen d'Aarbecht leie gelooss a sin an
d'Stad gefuer. Owes koume si dann aus dem Postauto a ware
belueden ewéi en Iesel, mat décke Päck vum Sternberg, vun
der Renommée a mat enger Huttentut vun der Michels oder
vu Meta Brahms. Ouni en neien Hutt fir d'Kiirmes hun
nämlech d'Fraën et deemools nët gedoen. Dat war dach deen
Dag, wou de groussen Houfert erausgekéiert gouf an en neie
Mantel an en neit Kleed zum gudden Toun gehéiert huet.
Duerfir waren se bäi der Néidesch drun ewéi d'Ierz an der
Wal. D'Heenzemamm, hiirt Anni an d'Sisi, hiirt Léiermeedchen,
koume wochelaang nët virun Hallefnuecht an d'Bett,
well si all hir Konnen hu missten zefridde stellen an tipptopp
erausfiitzen.
Mä grad esou wichteg wéi den Houfert war d'Kiirmeseessen.
Duerfir hung schons eng Woch virdru bäi muenechem Bauerenhaus
e fette Guss op der Leder an et huet no Träipen a Pati
an der Gaass geroch.
Bei is doheem krut de Menster Metzeler dee Samschdeg
virdrun eng déck Commande vun der Mamm opgin: Rëndfleesch
fir Zopp, Kalleffleesch fir Paschtéiten an e schéinen,
décke Brot fir esou hirer zéng Kiirmeséisser.
D'Gebäck gouf vun der Mamm selwer besuergt. Schons déi
Woch virdrun hat si Madeléinë gebak. A Freides virun der
Kiirmes huet si an der Bakmull vum Kichendësch Miel an
Zocker, Mëllech an Äer verschafft, de Schäffche gutt gehëtzt
an doran en décke Kranz Kuch, eng Streiseltaart an e schéine
Bond gebak. Et gong dann en Doft duerch d'Haus, deen
engem d'Gloscht erausfale gedon huet.
Op deem Freidegmëtteg sin och d'Kiirmesween ugefuer
komm an hu sëch virum Wäschbuer installéiert. Elo war fir
genuch Opregong gesuergt. An der Paus hate mir dun allerlee
ze kucken, wéi déi aner Säit, bäim Onkel, d'Klunschen
opgeriicht goufen. Mir hun is bal nët méi gepackt ... an
owes d'Frangen an d'Fënnefsoustécker an der Spuerbécks
gezielt.
Samschdes moiens gouf d'Schéissbud an, ewéi d'Jongen déi
Ariichtong genannt hun, de Lukas installéiert. Et as also
ëmmer méi bont gin. —
Doheem war d'Kiirmesham schons eng Nuecht laang ageweecht.
Wéi d'Mamm du nom Mëttegeessen op Rued bei de
Coiffeur gaangen as, huet de Papp sech drugin d'Ham an
engem gossenen Dëppen, dat d'Form vun enger Ham hat, op
der Kachmaschin ze kachen. De Papp war besuergt, datt si
schéi lues am Waasser gesiddert huet, e puer Stonne laang.
No an no as e wiirzegen Doft vun der Kichen duerch d'ganz
Haus bis eraus op d'Strooss gezunn. An esou huet et op eemol
nach aus villen Haiser, no Kiirmes, geroch.
Géint der Owend wéi d'Ham gutt mëll war, gouf si aus dem
Dëppe geholl an ofkille gelooss. D'Mamm war do, fir déi
schéi Britt ze passéieren a se fir Zopp an Zooss ze versuergen.
De Papp huet elo d'Messere geschlaff an duerno e Koup
Ënnen an Dalere geschnidden.
Ech hu missten zwou Kane Mëllech a Giwesch siche goen. Do
war d'Kiirmes och schons esou wäit ugeriicht. D'Tanti huet
mir e Stéck Kranzkuch mat vill Reséngen erofgeschnidden,
dat ech ënnerwee eragefeiert hun. Am ganzen Duerf waren
d'Maansleit amgaang virun den Haiser, ëmt d'Schäpp a Stall
an op de Stroosse mat laange Räissbiesemen ze kieren. De
Salli vu Rued as mat engem Auto voll Brout, Kuch, Taarten a
Bond vun Haus zu Haus gefuer. De Schneider Jhemp gung a
Buurg eran. Hien hat säi schwaarzt Duch, wouran e Maanskostüm
ageknëppt war, am Aarm hänken. Heenzen Anni koum
aus Fiels eraus an as mat engem Pak um Rad weidergefuer.
Doheem war de Kaffisdësch gedeckt. Et gouf wootlechen
Hamenopschnatz a Kuch mat Botter. Ei, domat war d'Kiirmes
elo agelaut!
De Papp huet de Kullissendësch an der Stuff erausgezunn.
D'Mamm koum dee beschten Eesservice aus dem Buffet
huelen an huet den Dësch fir zéng Leit schéi gedeckt.
Iwwerdeems as de Salli mat dene bestallte Paschtéiten an
engem Aarbel voll Brout zur Kichendir erakomm.
Geschwënn drop war och de Metzler Engel vu Menster mat
engem ganze Koup Fleesch do. Elo hat d'Mamm all Wueren,
déi si gebraucht huet, fir d'Kiirmeseessen. Si war zefridden an
huet alles preparéiert, fir nach e puer Taarten ze baken.
Mäi Papp huet de Kichendësch op d'Säit geraumt an déi
grouss Wäschbittchen erabruecht. Op der Kachmaschin stungen
e puer Dëpper Kachewaasser. Dovu gouf een Dëppen an
d'Wäschbittchen ausgeschott. D'Mamm huet kal Waasser
nogefëllt bis et mondsgeriet war. De Bouf koum als éischten
an d'Bidden. D'Saach huet him Spaass gemat sou laang, wéi
hie konnt am Waasser plätschen, datt et duerch d'Kiche
gesprutzt as. Wéi d'Mamm hien du mat Seef ageriwwen huet,
war hien nët méi d'accord. Hien huet ugefaangen ze haulen a
sech nët gi bis en erëm dréchen am Nuetshiem op der Mamm
hirem Schouss souz. De Papp huet d'Bittche mam Waasser
ausgedron. Wéi hien ërëmkoum, gouf si frësch agefëllt. Elo
war et u méngem Tour. Bei mir gung et méi roueg erof an
d'Mamm huet nëmmen iwwer méngem Réck nogehollef. Ech
krut herno e schéint, neit Nuetshiem un, dat nach gutt no
Meier-Heisbourg gericht huet a mir bis op de Buedem
gaangen as. Doran hun ech mech am Bett ferm agewéckelt.
Ech wir midd genuch gewiescht, fir gläich z'entschlofen, wann
d'Mamm keen esou e Gerubbels an der Kiche gefouert hätt.
A Sonndes muerens, éier si an d'Fréimass gung, war si schons
erëm mat Wudderen amgaang. Och de Papp blouf déi Kéier
nët laang leien. Hien huet Holz a Kuelen ërbäigeschleeft a
sech ëm d'Feier a Kichen a Stuff gekëmmert.
Wéi mir un de Kaffisdësch koumen, stungen dräi Taarten op
dem Schaf an d'Kiirmesham luch op engem grousse Plättel.
Déi iewescht Schwaart war wéi lassgeschielt. Ennendrënner
luch eng Lo Zwiwwelen a Rondelen a Pitsch Péiterséileg fir
Garnitur. Déi prächteg Ham huet wonnerbar gehäerzt
geroch. Dat konnt dach nëmmen eng Delikatess sin ...
Et gouf Streiselkuch zum Kaffi. "Héier", huet de Papp op
eemol geruff, "do sin se" ... d'Musikanten, déi den Hämmelsmarsch
spille koumen. Mir sin opgesprongen an de Papp
huet lëschteg gesongen "an d'Kanner loossen hire Kaffi
ston" ... D'Mamm hat keng Zäit, fir ze sangen. Si hat
d'Hänn voller Aarbecht: huet de Bouf ugedon, d'Better
gemat, d'Kummeren an d'Rei bruecht a sech un d'Kache gin.
A Knuppe sin d'Kiirmesgäscht vu Betebuerg ukomm. Och
Bertësse Ferd, d'Marie, de Roger an den Albert koumen am
beschte Fuedem, an hirem Ford, aus der Stad op d'Kiirmes
gefuer. A vum Banzelter Postauto si Buurg hir Kiirmesgäscht,
déi flott an houfereg Kusine vun Ohn, ugereest komm. Och
Banzelter Hari an d'Siss, déi haut bäi hirem Alice, an Theis,
zou Gaascht waren, koume schons de Bierg erof a ware prett
fir d'Houmass. Den Hari hat d'Dunn op an d'Siss e schéinen,
schwaarzen, ronne Pelz un.
D'Klack huet zweet gelaut. De Papp an ech, mir hun is op de
Wee gemat fir an d'Kiirch. Bäi Knuppe sin ech op d'Klärchen
an d'Alice vu Betebuerg gestouss a mat hinne viru gaangen.
Scharels hir ware gläich hannerun is, vu Kapp bis zu Fouss nei
gekleet. Si hu sech gemengt wéi Pohunnen. Iwwerall koumen
d'Leit mat hire Kiirmesgäscht, déi all houbescht erausgefiitzt
waren, aus den Haiser.
An der Kiirch hungen déi wäiss-giel Fändelen aus, d'Richelieu-Spëtze
luchen op, schéi Blummestäck an déi beschte
Liichtere stungen op den Altär. D'Bänke war voll Leit, wéi
s'um Duxall ugefaangen hun houfeschtlech ze sangen. Eng
hallef Dose Massendénger waren an hire beschte Räckelen an
den Här am "gëllene" Massgewand. A sénger laanger Kiirmespriedegt
huet hien iwwer den hellege Wendelinus gedeedegt.
De Schwäizer stung a vollem Ornat, wéi e Wiechter,
matten am Gank.
No der Mass war de Papp ausnaamsweis viru mir doheem a
schons amgaang d'Ham ze schneiden an de Wäin erbäi ze
bréngen. Hei, du koum de Monni Vic mat ise Greiweldénger
Kiirmesleit; der Mamm hiren Dafpätter an hir Frëndin,
Schëmmele Marie! Du war fir Gesellegkeet bäi is gesuergt.
Geschwënn duerno koum de Vic mat iser Menster Familljen
un. De Pätter war am schwaarze Kostüm, mat wäissem Hiem
a schéinem Schlipps. D'Ditti hat eng Biedemcheshauf an e
ronne schwaarze Pelz un. D'Mamm huet der Tatta Anna
hiren neie Sëlwerféchs bewonnert a sech awer duerno ëmt hir
Kächerei gekëmmert. Et huet appetitterlech duerch d'ganz
Haus geroch. De Bridderchen huet séngem Pätter bewisen,
wéi flénk hien um Schaukelpäerd an Dräirad jhauwe konnt.
Hie krut du eng déck Tablett Schokla ... an ech och. De
Papp huet de Wäi servéiert an d'Mamm koum am wäisse
Schiirtech mam Zoppekomp.
Mir hun is all un den Dësch gesat an zesummen de Vateronser
gebiet. D'Vermischellszopp huet extra gutt geschmaacht.
Duerno koumen d'Paschtéitercher. Mm, deër goufen et nët
all Dag! No engem gudde Sträppchen as e säftege Brot mat
allerlee Geméis an extra gebrode Grömpercher servéiert gin.
De Papp huet nët mat Wäin a Viz geknéckt. Et gouf e sëlleche
vun deër neier Greiweldénger Kellerei geriet an d'Eessen
huet sech terribel an d'Längt gezunn. D'Tellere sin erëm
changéiert gin an de Plättel mat der Ham an eng grouss
Schossel Andéiwenzalott koumen op den Dësch. De Papp
war a séngem Element, wéi séng Kiirmesham ise Gäscht esou
gutt geschmaacht huet. Mir gouf d'Zäit laang an ech war
schons méi wéi ... gesiedegt, mä méng gladdereg Zong huet
op den Dessert gebiicht. Deen huet awer nach e Sträppchen
op sech waarde gelooss bis den Dësch mam Kaffisservice
gedeckt war.
D'Tatta Anna koum elo mam Bounekaffi an de Papp mat der
Quetschendrëpp an der Zigarekëscht. D'Mamm huet de
Bond, dee se mat Rum gedränkt hat an déi giel Crème mat de
Schnéiwollécken ... endlech ... op den Dësch bruecht. —
Ech war gläich mam Teller do. Ei, dat war mir eng Kiirmescrème!
Déi gouf erageschlon! De Bridderchen an ech, mir
kruten zweemol den Teller gefëllt. Is Kiirmesgäscht hun
iwwer is gelaacht ... a sech de Bond extra gutt schmaache
gelooss. An dee staarke Bounekaffisdoft an dee bloen Zigarendamp
hun d'Kiirmeseesse perfekt gemat.
D'Klack huet fir an d'Vesper gelaut. Du hun ech misste
siedelen, ech eleng. Wéi ech jhust fortgoe sollt, huet der
Mamm hire Pätter mech geruff a mir e sëlwer Zéngfrangstéck
an de Grapp gedréckt. De Monni Vic, de Pätter an de Papp
hun och an d'Täsch gegraff. A mäi Brudder gouf och nët
vergiess. O mei, wéi war ech elo esou räich! Et war bal nët ze
faassen. Ech si wéi op Flilliken iwwer d'Syrbréck gelaf, an
d'Vesper. Bei Millesch hull eng schéi Luxmaschin. Dat war
hiirt Susann vu Malinn. Och d'Maria war do! Aus Buurg
koum deen héijen Ohner Besuch an aus Knäppjes déi ganz
Keeler Famill. D'Fiels Mamm war an neiem Gala. Hiirt Maria
aus der Stad as doutchic a gutt parfuméiert op heijen
Talongen a mat engem schéine Fuussepelz nieft hir getrëppelt.
Bäi Ziirde koum en Trabant vu Leit aus dem Haff.
D'Marie-Josée, d'Tata Therese an hire Jhosi, deen zu Steë
Schoulmeeschter war, waren och derbäi. Déisäit der Bréck,
bäi de Kiirmesbude war e Gewulls sonnergläichen. Sou vill
Leit gouf et nëmmen am Duerf, op der Kiirmes.
Et huet lackeleg no Nougat, gebrannten Nëss a Schockela
geroch an d'Turlatäin hat hir Gedruddels bis hannenaus
opgedréit. An dobäi hun d'Klacken elo ofgelaut ... Schiltz
Nathalie koum op mech zou. Hat huet mir säi schéine Rank
gewisen, deen d'Giedi him schons op der Kiirmes kaaft hat.
Ménger wärrech, du as mir déi feierlech Kiirmesvesper, an
där esou vill Leit waren, nët séier genuch op en Enn komm! —
Soubal wéi s' aus war, sin ëch mat alle Kanner séier duerch
d'Gewulls op d'Kiirmes lassgerannt. Bäi Leesch hirer Kapell
hat och eng Zockerfra sech etabléiert, mä bäi där war nët esou
vill lass. Virum Wäschbuer war dee grousse Buttéck, wou et
gegollt huet. Do stung ech elo virun der Hällewull, déi an de
Spiggele geblëtzt a geglënnert huet, hun d'Aën opgerass a
wosst ménger Hänn kee Rot. Op der Dot hun ech e Rank mat
engem roude Steen erbléckst, dee gefénkelt huet ewéi e
Stär ... Ech hu méng Suen an der Mantelstäsch ronderëm
gedréit ... an de Rank ferm am A behalen. Ech war op
eemol wéi verhexst an hun een Zock drop gewisen. Schons
huet d'Kiirmesfra mir en un de Fanger gestach an ech war
gléckséileg. — Fënneg Frang hun ech missten derfir blechen. O
mei, du sin ech awer erféiert an erëm zou mer komm!
Egal ... ! Ech stung do mäi Rank ze bewonneren, wéi ee
mech um Aarm gezunn huet. Ech hun ëmt mech gekuckt. Hei
elei, do war mäi Papp mat isem Maansleitsbesuch! De Monni
Vic hat mäi Brudder bei der Hand an as mat him op de
Buttéck zougaangen. Ech hun dem Papp mäi Rank gewisen.
Hien huet geschmotzlächelt. — Iwwerdeems koum ise Marcel
op is zougerannt mat engem schéine blechenen Auto an der
Hand. Hie war och zefridden. De Papp huet is allenzwee eng
déck Zockerstaang kaaft a sot du zu mir, si géife bei de Simon
e Pättchen huele goen, ech sollt op de Jong oppassen an hie
mat heem huelen. Doriwwer war ech nët ganz begeeschtert,
mä ... nujee. — Ise Marcel huet mech mat bäi d'Schéissbud
gezunn. Do huet et geklaakt, wann d'Jongen op déi schéi
Blummen a Fiedere geschoss hun. Dat huet dem Bouf gutt
gefall, mä mir nët extra. Op eemol huet en Trapp Maansleit
laudenhaart Kreesch gedon: "Allewandi, hau den Lukas!"
Mir sin dohinner kucke gelaf. Do huet de Scharels Jhoss wéi
benzeg mat engem décken hëlzenen Hummer op dat Instrument
geschloen. E schwéiere Batz as an d'Lut erop gejhauft
an et gouf en ongeheiere Knuppert. Ronderëm hu s'all gejaut
a gelaacht. Elo war den Tour u Fiels Jhoss an um Emil séngem
Jhull, mä si kruten de Lukas nët un d'Knuppen. Wéi Päifesch
Néckel séng Kraaft probéiert huet, gouf et erëm Gerubbels.
Vis-à-vis sin d'Kluntschen op an of gejhummt. Theis hir
Zwillingen hu sech héich gedréckt, mä dem Belsch säin
Norbert as mat hirem Marcelli am héichste geflunn. Wéi
d'Kluntsche stall gehalen hun, gouf et allerlee Gedrécks, fir
esou e Schëff z'erwëschen. Mä mech hun d'Kluntschen nët
absëns ugezunn. —
Et gouf esou lues Owend an eng Onmass Lute sin op der
Kiirmes ugaangen. Lo war alles nach vill méi schéi bäi de
Buden. Mä, ech hu fond, mir missten nun heem goen. Wéi
mir ukoumen, huet d'Mamm sech driwwer opgehalen, datt
ech ze laang mam Bouf ewech bliwwe war an datt de Papp
nach nët erëm wier. — Ech hun der Tatta Anna ganz genëschelt
mäi schéine Rank gewisen. Si huet gelaacht a vu Pafendallergold
geschwat. Wéi d'Mamm e bemustert huet, gouf de Kapp
gerëselt a behaapt: "Wann d'Kanner Geld hun, da léisen
d'Kréimer." Boufteg! — D'Ditti huet mech léifgedréckt an de
Rank bewonnert, mä ech war dach getouft. — De Bridderchen
huet séileroueg säin Auto duerch d'Stuff jhauwe gedon.
An där Bants koumen is Hären erëm. Si ware gudder Déng a
wosste vill z'erzielen. D'Mamm huet Kaffi servéiert. Mir hun
is erëm un den Dësch gesat, fir "e Maufel Ham", wéi de Papp
sot, z'iessen. Dobäi gouf et awer nach Kuch an Taart. Ise
Mënster Besuch hat elo keng Rou méi, well bäi hinne géif
d'Véi am Stall op si waarden. D'Mamm huet Ham a Kuch
agepaakt an de Monni Vic as mat hinnen heem gefuer.
De Marcel an ech, mir hun elo misste schlofe goen. Ech hun
nach héieren, wéi de Monni mam Auto erëmkoum an ise
Greiweldénger Besuch heem gefouert huet.
Kiirmesméindeg war d'Abgestuerwenemass déck besicht vu
villen Duerfleit an hire Gäscht. Bäi is doheem war de Papp
schaffen, d'Mamm huet opgeraumt a gespullt. Um Mëttesdësch
ware mir eleng. Mä eng Auer dräi koume Wagenesch
hir op de Kaffiskränzchen. Ech hu mech op eemol heemlech
ëwech gemat ... op d'Kiirmes.
Zu enger ganzer Band si mir virun Huemes, bäi d'Fënster
luusse gaangen, wou esou allerlee lass war ... bäi der
Danzmusek. — D'Kiirmesgeld huet awer nach vill vun is
gebass, duerfir gouf sech duerno méi bäim Zockerbuttéck
erëmgedriwwen. D'Bouwen hu wéi klorrose mat Feiersteng
dorëmmer geknallt a s'absëns de Medercher virun d'Féiss gejhummt.
D'Glécksrad koum haut nët zur Rou, well fir
nëmmen ee Frank konnt een déi schéinste Saache gewannen.
Ech hat Chance a mir e Kaz a Mausspill gedréit. Scharels Julie
huet mir du e sëlleche gefléift, fir mat him een eenzeg Mol op
d'Kluntschen ze goen. Ech hu mech schliisslech iwwerriede
gelooss, bezuelt, a si mat him klunsche gaangen. D'Julie huet
d'Schëff an d'Lut gedréckt a mir sin ëmmer méi héich geflunn.
Et war richteg flott. Op eemol gouf et mir ganz gelungen
... Ech hun d'Aën zougepëtzt ... an omei, omei ... du
koum et. Ech weess nët, wéi mir un d'Hale komm sin a wéi
ech vun der Kluntsch erofkoum. Op alle Fall, ech war schéi
begladdert an d'Julie och. Hatt war rosen an huet mech
"domm Toz" vernannt. De Klunschemann koum mam Eemer
an Torschong. Ech hu mech geschummt a si séier duerch
d'Latte gaangen.
Am Kräische koum ech doheem zur Dir eragetiirkelt. O mei,
do souz de Papp a séng Kollege bei der Kiirmesham! Si hu
lëschteg geriet a mech ze soen nët anuecht geholl. Mä
d'Mamm huet gläich gesinn, wat mat mir lass war. Si huet
mech erwëscht, as mat mir bäi de Waassersteen an duerno op
d'Kummer gerannt. Do gouf ech vu Kapp bis zu Fouss
gestrëppt an an d'Bett getesselt. Et war mir doutschlecht ...
Deen aneren Dag, op Kiirmesdënsdeg, war keng Schoul an
ech sin eréischt fir d'Mëttegeessen opgestanen. Bäi Dësch hun
ech kee Maufel ugeréiert. Owes huet d'Mamm mir Huewerbräi
gekacht.
Mëttwochs wossten s'alleguer an der Schoul, wat mir passéiert
war: déi Frech hun natiirlech de Spunnes mat mir gedriwwen.
Esouguer de Knäppjes Jhemp hat Wand dervu kritt. Hien
huet knaschteg gelaacht, wéi ech mam Mëllechdëppche
laanscht koum. "Aha Modi", sot hien, "dann has de d'Fësch
jo gutt gefiddert!" — Doheem huet d'Mamm mech getréischt.
Si sot, dat wir nët esou schlëmm, ech bräicht mech nët duerfir
ze schummen. Jo, si hat recht, schliisslech as méng Affär séier
an de Vergiess geroden, well am Duerf wosste se sech elo
esou vill Neis z'erzielen: vun hiren Tataën, Kusinnen a
Koséngen a vun dësem sénger Freiesch an deem séngem
Freier. —
Op der Nokiirmes war nach villerlee lass: an den Haiser, bäim
Danz, virum Zockerbuttéck an op de Klunschen. Mech huet
dee ganzen Zauber nët méi esou begeeschtert a speziell
d'Schaukelen hatte mir d'Kiirmes zerguttst verlät ... Mä,
eent as gewëss, déi Ouljer Kiirmes vun 1938 hun ech fir mäi
Liewe laang nët vergiess.
Mäi Grousspapp, dat heescht ménger Mamm hire Papp, war
virun engem gudde Mount bäi is doheem zu Oulje gestuerwen
a gouf op dem Kiirfech a sénger Hemecht zu Greiweldénge
begruewen. Géint Allerhelljen hu Papp a Mamm du misste
mam Rad dohinner fueren, fir d'Graf an d'Rei ze maachen.
Gläich nom Mëttegeesse si se doheem fortgefuer a koumen
eréischt an der Däischtert erëm. No der Schoul gung ech mäi
klenge Brudder bäi d'Wagenesch Tatta ofhuelen an hun hien
doheem versuergt. Et war mir awer nët ganz geheier, wéi et
Nuecht gouf a mir zwee eleng doheem gehaust hun. Mir as e
Stee vum Häerz gefall, wéi d'Mamm an de Papp endlech zur
Kichendir erakoumen. Gelungenerweis konnt ech jhust du
d'Tréinen nët méi verstoppen. —
Op Allerhelljendag selwer as de Bouf erëm a Wagenesch
versuergt gin an ech si mat op Greiweldénge geholl gin. Wat
dat bedeide géif, sollt ech dërsdaags erliewen. Éier mir fir déi
Rees prett waren, gouf et nach allerlee Nervositéit doheem.
Vun der Kummer erof huet de Papp e puer Mol d' "Margréit"
geruff. Hie konnt säi wäisst Hiem nët fannen, dat d'Mamm
him mat all séngem Gezei op d'Bett geluegt hat. Duerno gouf
hien nët eens mat sénge Mânschetteknäpp an dem Schlapp
ëmt dee gesteifte Kolli mat denen ëmgediebelten Ecken.
D'Mamm huet him gehollef, wosst awer selwer nët den
Duebelen ze wieren, well si sech och huet missten an d'Rei
maachen. Glécklecherweis huet kee sech brauchen ëm mech
ze këmmeren, wéi ech mäin donkelbloe sonndësse Mantel,
deen neie wäisse Béret an dee ronne wäissgekrauselten
Teddispelz ugedon hun! Zu gudder Lescht war de Papp dach
den éischte fäerdeg. Hie koum d'Trap erof am beschte
schwaarze Mantel, eng Dunn um Kapp, e Prabbeli am Aarm a
war prett fir d'Rees. Nu gouf hien nervös, well d'Mamm him
elo ze vill laang Zäit gebraucht huet. —
Wéi si zu gudder Lescht vun der Kummer koum, war si vu
Kapp bis zu Fouss schwaarz, an den Trauer, gekleet. Virum
Spigel huet si nach un hirem Hutt, mat der Gourmette ëmt
dem Kënn, gefréckelt an hire laange schwaarze Flouer
hannerzeg iwwer de Mantel auserneegezunn. Jhust wéi mir
fortgoe sollten, huet de Papp nach Nuesschnappercher reklaméiert,
well mat engem géif et him haut nët duergoen.
D'Mamm as erëm d'Trap op an of gelaf. Endlech konnt is
Viischtdir gespaart an de Schlëssel hannert der Bakes an
d'Stopp geluegt gin. Mir sin dem Pad no, laanscht d'Bunn, op
Rued gaangen.
Den Himmel war gro, d'Bëscher esou raschteg an d'Gewan
wéi ausgestuerwen. E fiichte Wand huet is laanscht d'Ouere
geblosen, wéi mir op der Eisebunnsbréck iwwer d'Syr gaange
sin. De Papp huet séng Dunn ugehalen an d'Mamm hire
Flouer ënnert den Aarm geholl. "Wann et haut nëmme kee
Ree gët", huet si gemengt. Soss gouf weider näischt matenee
geschwat a mir sin een hannert deem anere marschéiert. Dee
schwaarze Kuelekräsi huet ënnert ise Schong gekréckelt. Bei
der Scheif as d'Mamm stoe bliwwen, huet sech op mech
gestäipt, ee Schong nom aneren ausgedon an déi kleng
Stengercher erausgekippt. De Papp war is elo e gutt Stéck
viraus a mir zwee hun is drugin hien erëmzekréien. An der
'Laach' as en décke Schwarem Kueben iwwert is geflugen,
huet elle geschaddert a sech op Tärens hirer Brooch niddergelooss.
No '66a' koumen elo vill Signaler an de Gleiser. Ech
wollt de Papp doriwwer ausfroen, mä hie sot mir, ech sollt
haut mäin Otem spueren. —
Zu Rued virun der Gare hullen zwéi Postautoën op den Zuch
aus der Stad an dee vu Waasserbëlleg ze waarden. De
Clement as iwwer Ouljen a Roudemer no Jonglënster gefuer
an de Gielhausen iwwer Fluesswëller no Donven op d'Musel
dorower. Aus Raatzens hu mir déck Maansleitsgerieds héieren.
De Papp huet fond et wir nach gutt Zäit an as och an
d'Wiirtschaft agekéiert. D'Mamm gung mat mir an d'Gare.
Virum Guichet war décke Betrieb, mä dat as is näischt
ugaangen, well mir haten e Fräifahrtsschäin. Am Wartesall
souz alles voll Leit, déi all am beschte Fuedem op d'Griewer
gefuer sin. Esouguer de klenge Wartesall vun der éischter
Klass war haut och déck besat. No engem gudde Sträppche
goufen d'Leit op de Quai eraus gelooss. Bäi Raatzen Cëcill as
d'Dir opgeflunn an d'Maansleit sin hellewandéi op d'Gare
lassgestiirmt.
Wéi den Zuch an d'Gare agelaf as, war de Papp och bäi is an
huet nawell eng Plaz fir is fond an deem déck besate
Persounenzuch. Ech stung bäi der Fënster, zur Menster Säit,
an hu mir do näischt entgoe gelooss. No Minsbech war den
Zuch geschwënn zu Éiter, wou mir ausgeklomme sin. Awer
do war mir eng Hällewull Leit, déi op d'Voitürë gestiirmt sin
an is bal nët ausklamme gelooss hun. Mir sin d'Trap of
gaangen, ënnert der Bunn erduerch, a koumen déi aner Säit,
virun der Gare, eraus. Do hull de Bouchard vu Wuermer mat
zwéi Postautoën, déi nach ganz eidel waren. De Papp huet de
Chauffeur kannt a bäi him d'Billjeë bezuelt. Mir souzen elo
am Won ze waarden. D'Zäit gouf mir laang, well zu Éiter war
näischt lass. Op eemol koumen awer e puer Maansleit am
schwaarze Fuedem aus der Wiirtschaft bäim Keser eraus a si
séier op d'Gare zougaangen.
Et war elo sou wäit. Den Zuch aus der Stad as agelaf.
Geschwënn duerno koum eng Wull vu Leit op d'Postautoë
lass. D'Billjeë goufen ageléist an d'Plaze séier besat.
D'Mamm huet mech op de Schouss geholl an enger eeler Fra
Plaz gemat.
Schons stung de Gank voll Leit an nach ëmmer huet sech eng
ganz Kludder vir eragedréckt a mat wäisse Chrysanthemestäck
erëmgeplot. Déi meescht waren a schwaarzem Gezei an
d'Fraleit haten Hitt mat Fiederen, Pitsch a Voiletten op. Vill
hu sech kannt a ware frou, sech ëremzegesinn. Duerfir koum
elo, fräi a frank, miselesch vun der Long op d'Zong. "Gedau,
a wäesch dau nach, wéi mir am Härrescht am 'Bënzbäreg', op
der Kërmes am Dorref, an der Kërech an um Kërfech waren"!
Schons koum ise Postauto zu Kanech un. Do as eng gutt Parti
Leit ausgeklommen. Zou Greiweldénge waren et der nët
manner. D'Mamm huet se ze soen alleguer kannt. E puer sin
der bäi si komm an hu mat hir iwwer de Pätter geschwat.
D'Klack huet elo fir d'Vesper gelaut. Virun der Kiirch stung
schons e ganzen Trapp Maansleit beieneen.
Mir sin nach an iist Haus agaangen. D'Mamm huet d'Jalousiën
opgezunn. Et war kal a fiicht dobannen an d'Olsems
Haus war ausgestuerwen. D'Mamm as dorëmmer kucke
gaangen an de Papp huet den Tour uertert de Stall an de
Wäikeller hannert dem Haus gemat. Wéi d'Mamm d'Trap
erofkoum, huet si gekrasch. Och de Papp huet ganz traureg
dragekuckt a mat séngem Nuesschnappech d'Ae gewëscht ...
D'Klacken hun elo zu Haf gelaut. Ech stung bei der Stuffefënster
a konnt d'Leit gesinn an d'Kiirch eragoen. D'Mamm war
nach nët prett, wéint hirer Tréinen. Schliisslech gung et besser
a mir hun is an d'Vesper begannt. D'Kiirch war schwaarz voll
Leit a mir sin is mam Papp op d'Maansleit-Säit sëtze gaangen.
Um Duxall goufen d'Psalme mat Schwonk gesongen, méi
haart wéi zu Ouljen, an de Magnificat as extra laang a
feierlech gezu gin. Duerno sin d'Massendénger an hire
schéine roude Räckele mam Paschtouer an d'Sakristei gaangen.
Geschwënn drop koume si a schwaarze Gewänner erëm.
Ee Massendénger huet d'Raachfaass hin an hir gejhummt an
den Här huet d'Doudevesper ugestëmmt. Dee fredege
Gesank war elo, mir näischt dir näischt, an Trauer ëmgeschloen.
Den "Dies irae, dies illa" gouf a sénger ganzer Längt
gesongen an d'Leit hun dragekuckt ewéi der jéngster Dag.
Beim "Libera" koum e Massendénger mam Prëssiounskräiz.
Den Här huet mat der Wäiwaasserbiischt de Sege gin an de
"Glaubegottvater" ugefaangen ze bieden. Iwwerdeems gouf
d'Kiirch lues a lues eidel.
De Schoulmeeschter huet d'Bouwen elo hannert de Massendénger
opgestallt. D'Medercher ware bei hirer Léierin.
Mäsch Thérèse huet mech mat der Hand mat virugeholl. Et
gung elo an der Prëssioun vun isem Haus un, laanscht
d'Schoul, "Sauerwäins" a "Kunovs" op der rieter Säit,
"Weiler" a "Schlëppen" op deër anerer Säit, duerch d'Duerf,
op de Kiirfech zou. D'Musek huet en Trauermarsch gespillt.
Iwwerdeems gouf de Rousekranz laudenhaart gebied. Uewen
u "Bocken", wéi et "d'Knupp" op gung, as muenchen den
Otem ausgaangen a virun der Kiirfechstrap gung d'Biede
gehéiereg duurcherneen. D'Leit sin elo op hir Griewer
gaangen. Ech stung wéi verluer do op d'Mamm ze waarden. Si
huet mech mat der Hand geholl, well mir hun elo misste
laanscht an iwwer Griewer klammen, fir bäi iist Graf ze
kommen.
O mei, ënnert deem Hiwwel luch de Pätter begruewen! Dat
war jo nët ze glewen. Mat enger Pällemstrauss hu mir iwwer
dee schéine Pärelkranz an déi wäiss Chrysanthemestäck
geseent. An de Papp huet Käerzen ugefaangen. Wéi d'Leit
alleguer stunge mir hannert dem Kräiz, virun isem Graf.
D'Massendénger koume mat dem Paschtouer an hun him dee
schwaarze Kouermantel opgehalen, wéi hien d'Griewer geseent
huet. Iwwerdeems huet de Gesank schéi stëmmeg an
traureg gesongen. D'Mamm hat hire Flouer ronderëm sech
geschloen an huet derhannert gekrasch. De Papp huet sech a
säi Nuesschnappech geschnäizt an d'Ae gewëscht.
Wou soll de Pätter dann elo sin? hun ech mech gefrot. Sou wéi
den Här is d'lescht Woch am Katchëssem erkläert hat, wier de
Pätter nach nët am Himmel, mä am Fegfeier; an der Häll wier
en op kee Fall, well hie war e gudde Pätter ... Elo krut ech
och Tréinen an d'An. Mat dene Greiweldénger hun ech mech
du drugin de "Glaube festiglich" fir de Pätter ze bieden. —
Der Mamm hiren Dafpätter, de Clorissen Hein, koum op iist
Graf seenen a bieden. D'Mamm huet vill mat him geschwat,
wéi mir vum Kiirfech erof, ënnert de Leit, d' "Knupp" of
gaange sin. De Papp as mat him bäi de "Clorisse Franz" an
d'Wiirtschaft agaangen.
Bäi "Mäsch" huet d'Mina op d'Mamm gewaart. Och Weiler a
Chrëschte Marie koume mat is schwätzen. Duerno si mir a
"Barbele" gaangen. Do hat d'Marjänn is e Kiirfchen Drauwe
reservéiert an d'Mamm huet d'Allerhelljeblumme bezuelt, déi
si moies op iist Graf gestallt haten. D'Margréit wollt eng Tas
Kaffi maachen, mä mir hate keng Zäit, well mir sin och nach a
"Schëmmele" gaangen. Do huet de Papp is erëmfond, wéi et
déck Zäit war, fir ze Fouss no Éinen, op de Postauto, ze goen.
D' "Bläigaass" aus koume mir laanscht "Mischelen". De
Schängelche stung virun der Dir an huet nom Monni Néckel
an Amerika gefrot. No deër klenger Halt si mir du hellewech
laanscht d' "Ale Baach", op d' "Hëttermillen" zougaangen. Do
si mir der Musel begéint. Aha, elo gouf et méi interessant! —
E liichten Niwwel luch iwwer deem brede Waasser. Bäi enger
Krëpp war en Naachen ugestréckt an déi Säit am Preiseschen,
zu Wier, as en Dampzuch laanscht gedosch. Dës Säit, ënnert
de Fielsen, haten d'Wéngerte schéi faarweg Blieder, awer
keng Drauwe méi. Mir si mat der Musel virugaangen, op
Éinen zou, dat sech do ënnen an der Kéier schéin am Waasser
gespigelt huet. D'Mamm an de Papp haten en déckt
Gespréich mateneen: Ech hu weider nët nogelauschtert, well
ech konnt nët widderstoen e puer Steng an déi déif Musel ze
geheien.
Mir sin elo zou Éine beim "Würth" ukomm. D'Hotel Simmer
war schéi beliicht an aus Rischens koum en Trapp Maansleit
d'Trap vun der Terrass erof. Viru Bambergs stunge vill Leit
op de Bouchard ze waarden. Ënnert hinne war den Här May
vu Rued a séng Fra. Ise Bréifdréier huet haut ganz anescht
ausgesinn a séngem schwaarze Mantel a mat sénger Dunn um
Kapp. Et gouf elo zimlech frësch, well et gung op d'Nuecht
zou. Déi Säit laanscht der Musel hu Liichter an enger
Kapellche gebrannt. D'Mamm huet mir gesot, daat wir en
Hellegenhaischen, wou d'Fëscher den Niklos géife veréieren.
An dat wir och déi Plaz, wou all Jar de Kleesche mam Schëff
d'Musel eriwwer kéim. Oho! Déi helleg Plaz hun ech du nët
méi aus den Ae gelooss.
De Postauto koum elo vu Wuermer erop an huet haart getut.
Et gouf erëm allerlee Gewulls bäim Aklammen. Mir kruten
awer nach eng Plaz. Et war elo schons hallef däischter, wéi
mir laanscht den Éinener Kiirfech gefuer sin. Do hun eng
Onmass Käerzen op de Griewer gebrannt an an d'Owendsnuecht
geliicht. Dat war esou schéin an hemeleg, datt d'Leit
am Auto sech bal den Hals verrenkt hun, fir dat trausaamt
Liichten esou laang wéi méiglech ze gesinn ...
Zu Gouschténgen hun ech erëm misste mech op der Mamm
hire Schouss sëtzen. Haupesch Kätt vu Menster koum och
eran an huet mam Papp geschwat. Zu Beyeren war de
Postauto struppvoll Leit an zu Menster viru "Brauten" hun
der sech nach eragequëscht. Bäi der Ditti war Luucht an der
Stuff. Wéi mir zu Rued aus dem Postauto geklomme sin, hun
ech no Loft geschnaapt. Mir sin zu Fouss, der Strooss no,
heem gaangen. Ech war dätsch, wéi mir do ukomm sin, hun
eng Schmier eragefeiert a si gläich schlofe gaangen. Éier d'Ae
mir zougefall sin, hun ech fromm a getreisch fir de Pätter vu
Greiweldénge gebiet, wat den Här is am Katchëssem virun e
puer Deg geléiert hat:
"Lieber Heiland, sei so gut,
Den aneren Dag, op Allerséilen, war ech schons, wéi all méng
Schoulkomeroden, an der Fréimass an an deër zweter Verstuerwenemass,
déi eng op déi aner gehale gouf. Éier mir zur
Kiirchepaart erausgongen, hate mir schons deen éischten
Ablass gewonnen. An der Houmass hu mir erëm misste
prësang sin. No deër traureger Doudemass gouf de Kiirfech
geseent. All Ouljer stungen douteescht op hire Griewer a
jiddfer Kand as op säi Familljegraf gerannt. Jhust de Beforts
Pir, den Hilgesch Josy, Weilands Mais an ech, mir hu missten,
wéi den Här et uerdenéiert hat, op dat Graf, virun der Kiirch,
stoe goen, wou e Geeschtleche begruewe luch, deen ze soe
virun honnert Joer zu Oulje Paschtouer war. Virun deem
frieme Graf sin ech mir ëmmer virkomm, wéi e verluerent
Schof. Jo, do hun ech ëmmer gespiirt, datt ech kee gebiirtegt
Ouljer Kand wär, méng Virfuere keng Ouljer waren an datt
mir, ewéi sou daks gesot gouf "bäigezu" waren. —
Nujee, ... Allerséilen nomëttes sin ech wéi déi meescht
Ouljer Kanner a Leit an iser Kiirch aus an a gelaf, fir Abläss
ze gewannen. — Esouvill "Vateronser" an "Ehre sei Gott dem
Vater" fir d'Urgrousselteren, de Pätter an d'Ditti, fir dëse
Monni an déi Tatta a fir all déi "Arme Séilen" am Fegfeier un
déi kee Mënsch méi geduecht huet. O mei, owes virun der
Andacht hu mir d'Strécher gezielt, déi mir op en Ziedel gemat
haten — all Kéier een, wa mir bis virun d'Kiirch getratt sin! —
Esou en zwanzeg, drësseg, alt véierzeg Abläss hate mir
doudeescht a fromm, mat de Leit a mam Här, gebiet.
Jo, esou hun ech Allerhelljen an Allerséilen zu ménger
Kannerzäit erlieft. — Wa mir deemools is léif Verstuerwen nët
an den Himmel gebiet hun, da froen ech mech, wie se
hautdësdaags dra biet ... ?
Den "Hellegen Owend" war do. D'Mamm hat Kuch an Taart
gebak an de Papp huet de Chrëschtbeemchen an der Stuff
opgeriicht. Nom Nueteesse sollt e gerëscht gin. Duerfir war
ech wibbeleg wéi Quecksëlwer an et gung mir näischt séier
genuch. Wéi et lass gong, hun ech diirfen der Mamm déi schéi
Bulle reechen. Dat war ménges, well wat gouf et do nët alles
ze bewonneren: e Schnéimännchen, e Schaaschtechbotzert an
e Kleeschen, eng Drauf an eng Aerdbier, Trompetten a
Kläckelcher, Engelcher a Villercher mat seidene Flillécken.
Ech si vun engem Been op dat anert gesprongen a vu lauter
Muttwëll as mir, wéi et huet misse kommen, eng vun dene
schéinste Bullen entwutscht an um Buedem an honnert
Schiirbele geplatzt.
"Dat gläicht dir", huet de Papp gesot; mä d'Mamm hat déi
Kéier nawell Versteesdëmes an huet behaapt et géifen all Joër
eng oder di aner Bull gebrach gin. Ech war awer elo e bëssche
getouft an hun d'Schiirbele schéi rengerlech opgekiirt. Iwwerdeems
huet de Papp d'Käerzen an d'Späizmännercher opgehaangen.
Elo war de Beemche fäerdeg gerëscht an 't war esou
schéin an iser Stuff ...
Et huet un der Dir geklappt an d'Wagenesch Tatta an de
Monni Jhäng koume mat is "Helleger Owend" feieren. De
Chrëschtbeemche gouf bewonnert. De Papp huet d'Käerzen
ugefaangen, d'Lut ausgemat an "Ein Kind geboren zu Bethlehem"
ugestëmmt. Ech hu séier mäi Gebietbuch erbäigeholl,
well doraus hate mir beim Här am Katchëssem dat Chrëschtlidd
geléiert. De Monni Jhäng huet de Bouf op de Schouss
geholl a mat him gepotert. D'Mamm an de Papp wossten nach
vill schéi Chrëschtlidder, mä elo war et un de Späizmännercher.
Wéi hir Stären duerch is Stuff geflu sin, war ech a
méngem Element.
Mir Kanner goufen elo an d'Bett getesselt, well d'Mamm sot,
d'Chrëschtkënnche wär schons ënnerwee ...
Ménger wärrech, wéi mir moiens opgestane sin, luchen
d'Saachen aus dem Himmel ënnert isem Chrëschtbeemchen:
en Zichelche fir de Bouf a fir mech e Puer Schlappe mat
engem Säckelche voll gëllener Schockelasfrangen! Dat war
mir eng gellech Iwerraschung.
D'Mamm huet gemengt, elo misste mir awer extra brav sin an
em Chrëschtkëndche merci soen. An de Papp huet behaapt, e
grénge Chrëschtdag géif e wäissen Ouschterdag gin, mä et wir
awer faméis kal dobaussen. Duerfir huet hie sech drugin
Äerbel voll Holz an Emere voll Kuelen an d'Kichen an an
d'Stuff eranzeschlefen. Iwwerdeems huet e monter drop lass
gesongen: "Puer natus est ..." Dat war säi Leifstéck op
Chrëschtdag. Et huet hien u séng Bouwenzäit erënnert, wou si
zu Menster ëm Hallefnuecht am Kiirchtur souzen a vun do aus
déi feierlech Mëlodi an d'Chrëschtnuecht gesongen hun.
An der Houmass hun ech déi Weis direkt erëmerkannt, wéi
Ziirden hir Jongen, dem Emil säin Zénon, de Fiels Jhoss, de
Millesch Marcel an de Knuppen Alwiss sech dru gin hun, hiirt
Meescht an hiirt Bescht, se véierstëmmeg an d'Kiirch ze
sangen. An der Krëpp, déi faarweg beliicht war, huet
d'Chrëschtkand nogelauschtert an d'Stad Bethlehem, déi de
Schoulmeeschter Mausen op e groussen Tableau gemoolt hat,
huet ise Bléck nët lassgelooss.
Wéi ech no der Mass heemkoum, huet et am ganzen Haus
gehäerzt geroch no Sauerekapes a Schwéngsbrot. Um Buffet
an der Stuff stung eng Schossel voll Crème mat Wollécken.
Mm!
Nom Eesse gouf den Zichelchen um Stuffendësch opgeriicht.
De Bridderche war ausser sech vu Freed, wéi d'Lokomotiv
mat e puer Waggoën iwwert d'Schinnen duurch d'Scheif an
d'Gare gerullt as. Si gouf ëmmer erëm opgezunn an huet op en
Neis hir Ronne gedréit. D'Schaukelpäerd an d'Dräirad stunge
verloossen am Eck, well haut gong jo näischt iwwer den
Zichelchen.
Mech konnt dat Spillchen nët begeeschteren. Wat war dat da
schons. Laanscht is Dir sin dach déi richteg Zich gerullt.
Lokomotiven, denen hir grousseg Rieder hellewech iwwer
d'Schinne gedosch sin an déi schwaarzen Damp aus hirem
Schaaschtech gespaut hun. Waggoën, déi voll Kuele geluede
waren a vu wäit hier koumen: drësseg, véierzeg a bis an déi
fofzeg schwéier Kaliber, vun enger eenzeger Maschin gezunn.
Un hinnen hun ech mech ziele geléiert a wéi ech liese konnt,
hat ech méng gellech Freed z'entzifferen, wat drop
geschriwwe stung. Déi meescht hun der "Deutschen Reichsbahn"
gehéiert a sin op Essen, Hannover, Darmstadt, Duisburg,
Breslau a Regensburg gerullt. D'Schnellzich vun der
"SNCF" koume vu Metz, Reims a Paräis a si via Tréier op
Koublenz gefuer. Heiansdo wir ech esou gäre matgereest op
all déi schéi Plazen an der grousser Welt ... — Wéi dacks hun
ech um "Tréierwee" Course gemat mat engem Kokzuch,
deen ze vill Waggoën unhänken hat a lues aus dem "Saulach"
erop getëft koum. De Maschinist an den Heizer hu mir da
"bis, bis laach et aus" gemat, well zu gudder Lescht hu si dach
d'Course gewonnen an ech hat d'Zong op de Knéien hänken.
D'Jonge kruten dann en décke Kuss geschéckt an Äddi
gewénkt. Vill vun hinnen hu gewosst, datt ech dem Jacques
säi Klengt wär. Si ware gutt Kollege vum Papp, aus sénger
Rangéierdéngschtzäit zu Betebuerg. Duerfir hu si dacks hir
Lokomotiv vu wäitem päife gedon an hun is dann déckeg Bätz
Kuele vun der Maschin erofgejhummt. — Natiirlech, sou
Tricke ware verbueden, mä mai Gott! — Mir hun dem
Ierpeldéngs Vic, dem Ackermanns Hari, a wéi se all
geheescht hun, merci gewénkt an hun is mat hinne
gefreet ... Sou bal wéi den Zuch laanscht war, hu mir
d'Kierf erwëscht an hun déi honnerte Stécker Kuelen, déi
uechter d'Gleiser, an de Pad a bis an de Gruef gefluge waren,
opgeraaft. Et goufen natiirlech schwaarz Patten, mä dogéint
gouf et Seef. Op déi Manéier huet et is u Brännes vun der
Lokomotiv, esou virum Krich, nët gefeelt. An déi Kuelen hun
is gosse Kachmaschin glouse gedon an d'Gardehaische
gehëtzt bis op d'Kummeren erop. De Papp hat zwar séng bor
Méi mat denen ondugenen Äschen, mä duerfir gouf et e
laange Feierkrop, eng gutt Schëpp, e groussen Emer an en
décke Schlakentipp, déisäit bei der Gargull. Ëm déi Kueleglous
souze mir an is Nopeschkomerode méi wéi eng Kéier,
géint der Owend, hu mat Bengelen dragestëppelt, datt
Quonken ewechgefuer sin, Gromperen dra gebroden an is un
deem Faarwespill gefreet. Et war eng onschëlleg Freed, mä
deër goufen et der masseg bei is op der Barriär. Un
Ofwiesselung huet et is ni gefeelt. Wéi interessant war et, zum
Beispill, wann d'Rott bei is schaffe koum.
An aller Herrgottsfréi a bäi all Wieder koumen d'Bunnerten
zu Fouss oder mat de Rieder an hire lieder Eisebunnsposche
vun no a wäit erbäi: den Eischens Pitti vu Beyren, de Kons an
de Grég, den Houdremonts Nik an de Baach Jhäng vu
Menster, de Wäiss Jhemp an den Nukkes vu Rued, de Greis
vu Bierg. den Thills Mischi vu Betzder, de Stors vun Haastert
an de Scharels Jhemp vun doheem. Dat war dem Papp séng
Equipe, déi déi Zäit mateneen duurch déck an dënn gaangen
as.
Et sin elo jhust fofzeg Joer, 1937, du war groussen Ëmbau op
der Streck vu Rued op Wecker. Wat war dat eng Entreprise!
D'Rottë vu Wecker a Waasserbëlleg ware mat am Asaz. Nei
Schinnen an nei Schwelle goufen agebaut. D'Zich sin nëmmen
eegleiseg a ganz lues op an of gefuer. Iwwerall stungen
d'Signaler op rout. Wéi se zu Ouljen amgaang waren, gouf
d'Strooss gespaart an de Verkéier ëmgeleet. D'Lorië stungen
op de Gleiser mat Schwellen, Bouloën a Pulliën. D'Schlake
goufe mat Pioschen erausgeklappt, "Ho, ho, ruck, ruck" huet
eng ganz Equipe am Takt gejaut, mateneen d'Briecheisen an
d'Zaangen ugerappt an d'Schinen hin an hier geréckelt. De
Crelo vu Betzer stung do nozekucken.
De Papp huet sech mat der Setzwo op d'Schinne geluegt,
Notizen a säin Heft geschriwwen a mat gieler Kräid allerlee
Zeechen op Schwellen a Schinne gemoolt. En extrae Bauzuch,
dee stonnelaang op an of gefuer as, huet déi nei
Schinnen erbäibruecht. Et war déi rengste Muerks fir s'ofzelueden.
Op der Lokomotiv vum Bauzuch war de Luxe Pir, e gudde
Frënn vum Papp, Maschinist. Hien hat e routkaréiert Schnappech
ëm den Hals an e schwaarze Joppen un. Säin Heizer huet
ausgesinn wéi e Schaaschtechbotzert. De Papp koum si mat
der Branntewäinsfläsch besichen, dat heescht, hien as bei si
op d'Lokomotiv geklommen an huet hinnen eng gutt Drëpp
erausgeschott. Déi dräi ware fir en Ament gudder Déng op
der Maschin.
Ech stung mat der Nues vir bei, wéi de Papp vun der
Lokomotiv, ze soen, erofgesprongen as. Hien huet de Luxe
Pir geruff, mech an d'Lut gehuewen a wupsdeg mech an
d' "G 12" erageschuppst. O mei, elo stung ech do ... hu
Mond an Aen opgerass! Ech krut et mat der Angscht ze
dongen bei all dene ville Kofferknäppercher, dene groussen a
klengen Aueren an all deem Gejhirimiris. Déi zwéin op der
Maschin hu sech eng Boss voll mat mir gelaacht. Änzock huet
de Luxe Pir eng Dir opgerappt an ... ech stung virun engem
barbaresche Feier. — De Schreck as a mech gefuer, ma den
Heizer huet mech ferm ugehalen. Ech hun an dausend
Flamen a Flämmercher gesinn, déi iwwer déi roudgliddeg
Kuele gedanzt sin a mir d'Ae verblennt hun. Eng terribel
Glous as mir an d'Gesiicht geschloen an ech si bal erstéckt vu
Gasgestank. O, Mammelikanner, dat war jo e Feier wéi an
der Häll! — Éier ech mech ëmsinn hat, huet den Heizer eng
Klapp opgezunn a flang koum wäissen Damp erausgestrutzt,
dee gepaff a gedauscht huet, datt engem d'Häerz an d'Schong
gefall as. Iwwerdeems as de Feierwon ugefuer. De Luxe Pir
huet mech an d'Lut gehuewen, fir datt ech konnt zur
Fënsterchen erausgesinn an der Mamm Äddi wénken. Déi
stung do d'Hänn um Kapp zesummenzeschloen. — De Crelo
koum aus der Eisebunnsbud an huet dem Papp an denen
zwéin op der Maschin e Fanger gemat. — De Bauzuch as op
Rued zou, bis bei d'Syrbréck gefuer. Ech koum elo erëm zou
mir an hu mech terribel iwwer méng apaart Rees gefreet.
D'Kiirch, d'Haiser, d'Syr, d'Schléis an d'Mille si wéi laanscht
mech gefuer. Ech hu mech vu Freed nët méi gespiert. Wann
dach nëmmen ee Kënnege mech giff op der Lokomotiv
gesinn,.. an een aus ménger Klass: de Leesch Jhosi oder de
Päiffesch Emil! Zum Gléck huet a Knuppen hirem Gaart
d'Joffer Lucie mech erbléckst. A bei isem Haus stung Scharels
Julie. Deem sin d'Ae bal iwwergaangen, wéi et mech op der
Lokomotiv gesinn huet. — Den Zuch blouf elo halen. Mat
sénge schwaarze Patten as den Heizer mir duurch d'Gesiicht
gefuer, éier hie mech méngem Papp erofgereecht huet. Ech
hu geglënnert vu Gléckséilegkeet an all déi ronderëm mech
hu sech gerullt vu Laachen. D'Mamm huet och lëschteg
gelaacht, mech mat bei de Waasserstee geholl an duerno mir
en anert Schiirtech ugedoen ...
Wéi ech daagsdrop am Schoulhaff mäin Erliefnes erzielt hun,
gouf ech ausgelaacht. A méng Komeroden hun, wéi esou
dacks, vun hire ville Kéi an hire schéine Päerd geschwat ... —
Jo, sou war dat a ménger Kannerzäit um Bauerenduerf an op
der Barriär!
Doheem war elo dach decidéiert gin, datt ech diirft mam Papp
an d'Stad fueren, de Fakelzuch kucken. D'Mamm war vun
deër Iddi nët ganz ageholl, well si fond huet, et wir ze kal an et
géif ze spéit fir mech gin. Mä de Papp huet d'Affär op d'liicht
Schëller geholl a gemengt, dat wir nët esou schlëmm, ech
misst jhust mech gutt waarm undon. Ech war och deër
Menong.
Et war däischter wéi mir géint halwer siwen op deen extraën
Zuch no Rued gaange sin. De Schnéi huet ënnert ise Schong
gegrätscht an et war brimzeg kal.
Millesch hiren Hond huet ferm gebillt wéi mir laanscht gaange
sin. Duerno as Knäppjes hiren aus dem Stréi, ënnert dem
Schapp, erausgesprongen an huet nët manner Kaméidi
geschloen. Doropshi koum de Jhemp aus séngem Päerdsstall
erausgebëselt ... Hien huet is an der Däischtert erkannt a
gefrot, wouhin d'Rees da géif higoen. — "An d'Stad, op de
Fakelzuch" huet mäi Papp him verroden. "Da muss een awer
scho Gréngs glëschten", huet de Jhemp gemengt a gelaacht
wéi en Halwerweis. Ech war doriwwer ganz verwonnert an
hätt gäre gewosst, wat de Jhemp domat gemengt huet. De
Papp war kuurz gebonnen an huet behaapt, et wir nëmmen
eng domm Ried gewiescht. Aha, jo, esou blöd Saache seet de
Jhemp dacks zu mir wann ech mat der Mëllech aus Giwesch
kommen! Da behaapt hien, ech hätt erëm Branntwäin an der
Kan ...
Nujee, lo ware mir schons iwwer d'Bréck, laanscht de
Wäschbur an d'Schoul, wou alles däischter war. Aus Huemes
huet déck Wiirtshausgebraddels an der Gaass geschaalt a bei
Päifesch hun d'Schwäin am Stall gegrunscht. d' "Haart" erof
koumen den Eengels Jhoss, de Scharels Téid an de Päifesch
Jhull um Schlitt laanscht is gejhauft. Dem Cëcill säin Norbert
as um Bauch op sénger niddreger Briederkëscht ewéi e Fail
laanscht is geflunn: de Papp an ech hu bal missten an de Gruef
sprangen. Bäim Schneider Sisi huet et gutt no gebroden
Träipen gericht. Wéi mir Ouljen hannert is haten an op
d'Kopp koumen, huet e kale Wand mir an d'Gesiicht geblosen.
De Papp huet mäi Schal fest ëm méng Kapuz gestréckt.
Ech hu mäi Wiselche mam Schwanz no hanne gedréit a Mond
an Nues hannert deem pelzen Déierche verstoppt. Méng
Hänn an de Moulen hun ech déif an d'Mantelsärem eragestreckt
an hu méch géint d'Keelt zesummegekraupt. Wéi ech
de Papp allerlee iwwer de Fakelzuch ausfroe wollt, huet hie
gemengt, ech sollt de Mond halen, soss kënnt ech den Hals
wéi kréien. Dat huet mir ageliicht an ech hu gläich paréiert.
Ech war beflass mam Papp Schratt ze halen, hun awer missten
oppassen, net auszerëtschen op deem haart gefruerene
Schnéi.
Mir ware mudderséileneleng ënnerwee. D'Stäre stungen um
kloren Himmel, de Mound huet is op dem Wee geliicht an ech
hu gemengt, de Männche mat sénger Fäsch um Bockel géif
mat is virugoen.
Beim "Spatzenhaff" as en Hues is iwwert de Wee, op d'Bunn
erof, gelaf. — No enger décker halwer Stonn si mir bei denen
éischten Haiser zu Rued ukomm. D'Joffer Useldéng war nach
net schlofen a Glaudens haten och nach Lut. Am Bowéingsbierg
war et elle glat, well do as de Binas Fons mat sénger
Equipe um Schlitt gerannt. E Gléck, datt se virun der Gare
masseg Kuelenäsche gestreet haten, soss hätte vill Leit do
d'Rad geschlon.
D'Gare war hell beliicht a mat Fändele gerëscht. Vill Leit
stunge virum Guichet e Billjee ze kafen: si sin natiirlech all de
Fakelzuch kucke gefuer. De Papp as gläich mat mir an dee
gutt waarme Wartesall gaangen, dee struppvoll Leit souz. No
enger Weil as d'Dir opgespaart gin. De Weidert Misch huet
d'Billjeë geknipst an d'Leit eraus op de Quai gelooss.
Vun Ouljen, aus der "Laach" erop, koum dee schéi beliichten
Zuch erbäigeschlach an endlech elo an d'Rueder Gare
eragedosch. D'Lokomotiv war mat rout-wäiss-bloe Fändelcher
gerëscht. D'Leit sin op d'Voiturë lassgestiirmt, hun
d'Diren opgerass a sech geflass, fir anzeklammen. De Papp
war kriddeleg an as bis uewen aus an déi éischt Voiture,
hannert der Lokomotiv, mat mir gerannt. Do hate mir e
Kompartiment fir is. Mir ware knaps dobanne wéi d'Lokomotiv
ugerappt huet an ech ruppsdeg op déi haart hëlze Bänk
getrollt sin. — Et war nët ze waarm am Zuch an d'Fënstere
waren zougefruer. Ech hu mir e Kucklach dra gehaucht an
eraus an d'Däischtert geluusst. Un de Lantere vun der Barriär
hun ech gemierkt, datt mir zou Menster schons laanscht
d'Gardehaische gerullt sin. Ech hu missten un de Pätter an
d'Ditti denken, déi elo waarschéngerlech schons am Bett
luchen. Zou Minsbech si Leit bei is erageklommen, déi de
Papp mat "Jacques" ugeriet a sech mat him ënnerhalen hu bis
an d'Stad. Wéi mir do ausgeklomme sin, war alles schwaarz
voll Leit. Ech hu méngem Papp eng Hand gin a mir sin am
Gewulls mat zur Gare erausgedriwwe gin.
Ech hu grouss Aë gemat wéi ech déi schéi beliichte Stroossen
an all dee Betrieb gesinn hun. Iwwerall hunge Fändelen,
Girlanden a Stären. Esouguer d'Tramme ware mat rout-wäiss-bloe
Fändelcher dekoréiert. Si waren iwwerfëllt mat
Leit, duerfir si mir ze Fouss gaangen. Ech hat näischt
dergéint, du konnt ech déi hell beliichte Geschäftsfënstere
besser bewonneren. Do hun déi schéinste Saachen dra
geblénkt a geglënnert an iwwerall war de Portri vun der
Groussherzogin ausgestallt a mat Blumme gerëscht. Et war
meeschtens dat selwecht Bild wéi dat an iser Schoul: déi léif
Fra mat deem schéine ronne Pelz an engem Diadem op dem
Kapp. "Wat as dat dann eegentlech eng Groussherzogin?"
frot ech de Papp. — "Si as is Kinnigin" krut ech geäntwert. "A
sou!" — Ech hu mech doriwwer gewonnert, konnt awer nët
richteg verstoen, wat dat mam Fackelzuch ze dongen hätt.
Duerfir hun ech viru gefrot. De Papp huet mir du explizéiert,
datt d'Lëtzebuerger frou mat der Groussherzogin Charlotte
wären an dowéint géife si hire Gebuurtsdag mat engem
schéine Fakelzuch feieren. Aha, dat war et: elo hat ech
bekäppt! — De Papp blouf mat mir virun enger Fenster stoen,
wou vill Fotoë vun der Groussherzogin an hire Kanner
ausgestallt waren. "Dat sin is Prënzekanner", sot de Papp,
"déi gesäis du och nach haut den Owend". — "As dat wouer?"
frot ech ganz verwonnert.
Mir koumen iwwert eng grouss Bréck. Vun do aus huet de
Papp mir d' "Nei Bréck" gewisen, déi wonnerschéi beliicht
war an och den Tur vun der Spuerkeess, wou, wéi de Papp
sot, d'Suë vu méngem Spuerbuch stoe géifen: — Wéi war dat
do dann erëm ze verstoen? Ech koum nët no. Wiirklech, deen
Owend huet mir Muenches an deër grousser Stad gedréit!—
Mir koumen elo laanscht d'Kasären, virun deër en Zaldot op
der Wuecht stong a wou et bannenan héich hiergaangen as.
De Papp sot mir, dat wiren is Zaldote vun der "Fräiwëllege
Kompanie" an do wiren och zwéin Ouljer derbäi, den Néckels
Misch an de Pitze Pol. — Jo, déi hat ech schons zu Oulje
gesinn, déi flott Borschten, an hirer schéiner Uniform. Kuck
do! —
Mir sin elo duurch schmuel an zimlech däischter Gässelen an
iwwer déi Plaz mam Mann um Päerd getrëppelt. De Papp
huet mir de Palais gewisen, wou d'Groussherzogin géif op de
Balkon kommen. Duerfir stung do schons alles voll Leit. Ech
wier am léifsten och do stoe bliwen, mä de Papp as viru
gaangen, laanscht déi prächteg Fënstere vum Sternberg, erop
bis op de "Roude Pëtz". Do war och eng Hällewull vu Leit.
Beim "Jenny Grünstein" as de Papp stoe bliwen an huet
behaapt, do geséich een de Fakelzuch am beschten. Wéi all
déi vill Leit hu mir elo gedëlleg gewaart. Mä d'Zäit gouf mir
laang ... Ech krut d'Féiss kal an hu mech geschuddert vu
Keelt. Du as de Papp mat mir an déi Wiirtschaft niewent dem
Här Knaf gaangen an huet mir eng Tas waarme Kakao a sech
e Pättche Wäi bestallt. D'Wiirtshaus "Um Roude Pëtz" war
struppvoll Leit an et war gutt waarm dobannen. D'Schockelasmëllech
huet mir absëns geschmaacht a mech opgewiirmt.
Op eemol si Leit opgesprongen an hu geruff: "De Fakelzuch
as do". Am Ament waren déi meescht dobaussen. De Papp
huet gemengt, mir hätten nach Zäit, fir auszedrénken. Am Nu
war méng Tas eidel. Ech hun de Papp um Aarm gezunn an
him keng Rou gelooss bis mir erëm um Trottoir stungen.
Wat konnt ech du nët alles bewonneren! Eng flott Musek huet
schmasseg duurch d'Strooss gespillt. Hannert hir koum e
Regiment Zaldoten, déi eng mat Fakelen, déi aner mat
Flënten. Gendaarmen a Poliziste waren a Gala. Schons koum
erëm eng Musek an hannendrun eng Mass vu Bouwe mat
brede brongen Hitt a Medercher mat bloen Uniformen. Si
hun all kräfteg gesongen an hir Fakele lëschteg geschwenkt an
dee gehäerzte Fakelsgeroch as mat hinnen duurch d'Stroosse
gezunn. Eng Trupp Reider hun op schéi gerëschte Paerd
getrount. Harmonika gouf gespillt a flott Medercher hu mat
jonke Borschten an der Strooss gedanzt. Vill Leit um Trottoir
hu mat gesongen an an d'Hänn geklappt.
Elo ware léif Muppen, déi schéi beliichte Wenercher gezunn
hun, mat derbei. Duerno koume Fëscher, déi elektresch,
faarweg Fësch un hiren Aangelen hänken haten. Jeër souzen
op engem Won ze soe wéi am Bësch an d'Gäertner haten dee
schéinste Blummewon. Wéi d'Rollefaxe vun der Hari Fonken-
a Mousels Brauerei mat hire prächtege Ween voll
Béierfässer gefuer koumen, hun d'Leit hinnen zougeruff an
allerlee Spaass gemat. Op eemol as et "oooo" an "aaa"
duurch d'Mënschewull gaangen. Elo koum d'Glanzstéck vum
Fakelzuch: den Tram, deen esou herrlech gerëscht a beliicht
war, datt ee gemengt huet e kéim aus dem Wonnerland. All
Leit hu begeeschtert an d'Hänn geklappt. Mir as de Verstand
bal stoe bliwwen ...
Elo war de Fakelzuch eriwwer. Et gouf e fiirchterlecht
Gewulls. De Papp huet mech fest mat der Hand geholl. Mir
goufe mat viru gedréckt ... bis bei de Palais. Do hun d'Leit
"Vive, vive, vive!" geruff a mat Hänn a Fändele gewénkt. Ech
gouf bal erdréckt a konnt nët gesinn, wat lass wär. Du huet de
Papp mech op den Aarm geholl. Oh, do war jo d'Groussherzogin
op dem Balko! Si hat e schéine groussen Hutt op an
huet wiirklech ausgesi wéi eng Kinnigin. — Si huet de Leit
frëndlech gelaacht a gewénkt. Hire Mann an d'Prënzekanner
stungen nieft hir an hun och gewénkt. "Vive, vive!" hun
d'Leit viru geruff. Ech hu Mond an Aën opgerass a war ausser
mir vu Freed ... — De Papp huet gelaacht.
Op eemol sot de Papp et wir héich Zäit, fir op den Zuch ze
goen. Mir hun is duurch dat Mier vu Leit gequëtscht an is op
de Wee gemat. Elo huet d'Weis vum "Feierwon" duurch
d'Stroosse geschaalt. An ech hun op eemol gespiirt, datt ech
den Neelchen an de Féiss hat a bal net méi viru koum. Hei, du
koum en Tram ëm den Eck. De Papp huet mech mat der
Hand gezunn a mir sin him nogerannt. Mir hate Chance an
hun nach eng Plaz baussendrop erwëscht, wou et gutt
geblosen buet. An der Gare war erëm e schéint Gewulls. Am
Zuch krut ech nach eng Plaz bei der Fënster. Et war gutt
waarm am Coupé a méng Féiss si lues a lues entdeet. Ech war
elo doudmidd, mä hun awer nach de Beem am Bësch
nogekuckt, wéi si mam Zuch virugejhauft sin.
Zu Rued sin nach vill Ouljer aus dem Zuch geklommen. Wou
waren déi dann an der Stad? Mir hate kee vun hinne begéngt a
gesinn. Nujee, d'Stad as jo och keen Duerf! Elo hate mir erëm
e gutt Stéck Wee ze trappen. Dee laangen Ziirde Jhosi, den
Huese Leo, den Heenzen André, de Gréiwe Rën a Scharels
Finn si virop lassmarschéiert. De Papp an ech si mam
Feessen, dem Bärtëssen Néckel, dem Hilgesch Papp a Wilgés
Nickela méi gemittërlëch op heem zou gaangen. Wéi mir do
ukoumen, sin ech een Zock bei d'Mamm an d'Kummer
gerannt an hun hir erzielt vun deem wonnerschéine Fakelzuch
a vun der Groussherzogin. Duerno sin ech gléckséileg a mäi
gutt waarmt Bett gekroch an dat d'Mamm eng Bull ënnen an
uewe geluegt hat. Ganz gewëss hun ech déi Nuecht vun dene
ville Fakelen an deem schéinen Tram gedreemt.
Den aneren Dag war keng Schoul. Du war de richtege
Feierdag do. Mir si mat der Musek an d'Kiirch gaangen. Do
hungen och rout-wäiss-blo Fändelen an alles war feierlech
gerëscht. Den Här huet eng laang Priedegt iwwert Politik
gehalen. Ech krut den Neelchen erem an d'Féiss. Mä dat war
vergiess, wéi den Ziirden Albert den "Domine Salvam fac"
groussarteg virgesongen huet. A wéi beim "Te Deum"
d'Klacke feierlech gelaut hun an d'Massendénger ësou haart
mat de Schelle gerëselt hun, datt een d'Sänger um Duxall bal
nët méi sangen héieren huet, du hun ech fond, datt et op
dësem Dag och flott an iser Kiirch war.
Duerno sin d'Duerfleit all mat der Musek bei de Veräinsbau
gaangen. De Buurg Jhampir, de Scheffe vun Ouljen, hat eng
rout-wäiss-blo Schärp ëm sech hänken an huet eng Ried
gehalen iwwert is Groussberzogin Charlotte. D'Leit hun op
eemol gelaacht a "Vive, vive, vive!" geruff an duerno
doudeescht d' "Hemecht" gesongen. Dat war och eng häerzlech
Feierlechkeet op méngem klengen Duerf.
A vun Nomëttes u war flott Danzmusek an Huemes. Mir
Kanner hu bei der Fënster geluusst a gesinn, wéi déi jonk
Borschten déi schéi Medercher iwwert dem Danze léifgedréckt
hun ... an dat och op dem dräianzwanzegste Januar
1938.
Et war esou ëm Liichtmëss. D'Deg si schons e gehéieregen
Hunnekreesch méi laang gin, ma d'Nuechte waren nach
brimseg kal. Duerfir huet de Schnéi sech extra gutt gehalen,
obschongs e matzen am Duerf elle knaschteg war. D'Stroosse
ware knubbeleg veräist, a kee Mensch huet sech, nët ëmsoss,
aus dem Haus lackele gelooss. Nëmmen d'Kanner, mir hun
nët gezéckt, sin dorëmmer geschlierzt a mam Schlitt an
d'Schoul gefuer, well an der Paus si mir d'Bréck erofgejhitzt.
A wann de Schoulmeeschter eng extra gutt Staut hat, dann hu
mir diirfen de ganzen Nomëtteg an der Haardt mam Schlitt
fueren. Dat war eng Freed sonnergläichen, wa mir allen
drësseg matenee lassgefuer sin. Mir hu Kreesch gedon, datt et
duurch d'ganz Duerf geschaalt huet. — Déi grouss Bouwe
waren ëmmer déi éischt hannert Néckels, uewen op der
Kopp, wou een de Syrdall op an of, iwwer Rued a Menster,
eraus an d'Welt gesinn huet. Vun do aus koum de Schlitt
gläich an de richtege Schwonk. Wéi de Wand si mir laanscht
de Schneider a Waals gejhauft, bäi Päifesch an d'Kéier, a
virun oder op Schneidesch hirer Mëschtekaul un d'Hale
komm. Ënnerwee as och alt emol een oder deen anere Schlitt
am Gruef gelant oder krut Huemes hir Kelebunn ze paken.
Mä, dat war nët esou schlëmm, sou laang wéi keen Hals a Bee
gebrach hat ... — Bäim Veräinsbau, um Eck, stung de
Schoulmeeschter, emol vun Zäit zu Zäit, op d'Autoen opzepassen.
Dat war awer bal nët néideg, well et war soss keen
ënnerwee wéi de Postauto an de Salli vu Rued. Ise Bréifdréier,
den Har May, hat och schons séng Turni um Wëlo
erduerch a weider war keng lieweg Séil dorëmmer ze gesinn.
D'Päerd stungen an de Ställ, d'Teimeren ënnert de Schäpp an
d'Bauere luchen op der Mëttesrascht.
Jo, an dëser leiereger Wanterzäit, wou keng extra Aarbecht
presséiert huet, gouf sech de Gudden ugedon. D'Schanken hu
missten zur Rou kommen, bei Dësch gouf gutt gebauft an
duerno gouf sech getässelt: an d'Fotell beim Kolonnenuewen,
op d'Eechebänk hannert dem Dësch oder op e puer Still
éierens an engem Eck. Wie keng Plaz méi an deër gudder
waarmer Stuff fond huet, as am Heeknapp op der Scheier
verschwonnen.
Soubal d'Fraleit mat der Spull fäerdeg waren, hu si och alt e
klengen Tëmpche gehalen, esou bäim Dësch, de Kapp op déi
gekräizten Ielbéi gestäipt. Et war ëmmer nëmme fir eng
Weilchen, well is Mammen, Tattaën a Medercher haten dach
nach allerlee aner Saachen ze dongen. Mä virun allem war et
elo un der Zäit, wou gelies gouf. Et war eppes wéi eng
Kränkt: een huet deen aneren ugestach. An Ziirde goufen
awer all Rekorde geschloen. Do waren de Gottfried Keller,
de Peter Rosegger, de Wilhelm Raabe, de Ganghofer an de
Karl May stänneg op der Tapéit. D'Tatta Therese konnt
stonnelaang vun denen hire Wierker erzielen. Si war déi
bescht Lieskëscht an der Porbibliothéik. Do huet Giwesch
Anny, an dem Här séngem Sall, sonndes nomëttes, no der
Vesper, Bicher ausgeléint. Ziirden Emma an Anna, Schneidesch
Maria an Addell, Fiels Alice a Schouttesch Maria,
Knäppjes Lisa a Wildges Ernestine ware Stackkonnen. Huet
ee si mat hire Bicher ënner dem Aarm um Wee fir an
d'Vesper begéint, da konnt ee verlauschteren, wéi si fir de
"Ben Hur" an de "Graf von Monte Cristo" geschwäärmt hun.
Eengel Catherine huet op d' "Broschüre vom Hausschatz"
geschwuer, an dem Emil säin Augustine hat sech ëmmer mam
"Alexa, das Drama von Monteron".
A muenechen Haiser as och regelméisseg de Roman aus der
Zeidong erausgeschnidde gin. Si goufe gesammelt, iwwer
d'Joren eraus, ausgetosch a fir zweet oder fir drëtt gelies an
hun nawell näischt u Spannung verluer. — Op der Mille luch
den Takeschaf voll deër dënner Romanhefter, op déi d'Giedel
abonnéiert war. Wie sech gutt mat hir verstanen huet, krut se
geléint an eventuell och d' "happy end" am viraus verroden.
D'Giedel huet da geschmunzelt, well elo huet d'Buch nët
brauche vun hanne gelies ze gin. Egal wéi, esou schmanteg
Liebesgeschichte sin dacks heemlech an der Kummer oder
soss hannerwands gelies gin an hu méi wéi engem Meedchen
de Kapp verdréit, besonnesch an deer laangweileger Spiirkelzäit.
Duerfir huet muenech Mamm oder Tatta hinnen d'Lewitte gelies.
Gewëss, d'Aarbecht huet nët diirfe leie bleiwen. Déi
meeschte Medercher wossten sech domat anzeriichten. Iwwer
dem Liese gouf gestréckt a gefléckt: Maansleitshuesen a
Fraleitsstrëmp, Pulloveren a Jacquetten, Moulen an Ourekapen.
Sou goufen zwou Mécke mat engem Schlag geschloen a
fir den Hausfridde war an engems gesuergt.
D'Medercher, déi am Rang waren, fir bestued ze gin, hun an
de laange Wanterméint un hirem Trousseau geschafft. Ganz
Rulloën hausmaacher Léngent koumen an denen décke
Baurenhaiser aus de Schief zum Virschäin a goufe verschafft.
A Knuppen huet d'Joffer Lucie de Medercher absëns schéin
Initialen op hir Läilécher, Kappzichen, Dëscheldicher an
Zerwéiten opgezeechent. Duerno goufe Fiedem gezunn, e
Meetjee opgespannt an déi schéinste Jourë mat dene komplizéierste
Fassonge festonnéiert. Ganz Nomëtteger si mat
Brodéieren a Stéckereien dropgaangen. Owes nom Eesse
gung et virun, bäi Känkisgeliichts, dacks bis spéit an d'Nuecht
eran. Jo, dat huet misste sin, well e schéinen Trousseau huet
onbedéngt zur Aussteier vun engem dichtege Meedche
gehéiert. Wann déi zoukënfteg Schwéiermamm sech d'Geleënheet
ukucke komm as, sin d'Schief opgemat gin an déi
Dosende brodéiert Läilécher a Kappziche waren de beschte
Bewäis fir déi Wissbei vu Meedchen.
Dat war jo alles schéin a gutt, mä an dene meeschte Stéit hun
nach aner Aarbechte méi presséiert an deër gemittlecher
Wanterzäit. D'Gezei huet misse revidéiert gin. Ganz Maandele
voll Klamotten hun op d'Fléck gewaart. D'Kanner hate
villes verwuess an hu missen nei gekleet gin.
Duerfir war d'Joffer Useldéng elo uechter d'Duerf um Tour.
Si hat deër Haiser vill, wou si eng, zwou Woche bitze gaangen
as. Schons laang viraus ware mir bei hir ugemellt. Wéi
ofgemat, koum si du ugaangs Februar bei is an d'Haus. Et war
dat zur gudder Zäit, wou frësch geschluecht gi war, wou
Schossele voll Pati a Jhelli an der Spëndche stungen an
d'Fleeschbidden nach voll Gesolpertes luch.
Moies, géint aacht Auer koum d'Joffer Useldéng zu Fouss
ugereest. D'Mamm hat hir de Kaffisdësch schéi gedeckt. Si
krut extra gudde Bounekaffi gemat. frësche Botter, eng
Zalättche Kachkéis a Pati opgedëscht an eng Zerwéit nieft
den Tellerche geluegt. An der Stuff war et schuckeleg waarm.
D'Mamm hat d'Ridong op d'Säit geholl an d'Bitzmaschin bei
d'Fënster geréckelt. De Kulissendësch war grouss erausgezunn,
mat engem Tolziri ofgedeckt an enger Hällewull vun
neiem Fitténgs- an Zephirstoft beläert.
Wéi ech géint Mëtteg aus der Schoul koum, hat d'Joffer
Useldéng der Mamm schons bal zwee nei Schiirtecher gebitzt.
Si war elo amgaang Hiemer fir de Papp ze man. Si hat de Stoft
um Dësch ausgebreet an huet mat enger grousser Schéier
d'Ärem an de Koll, no engem Pabeierpatron, ritsch, ratsch,
erausgeschnidden.
Et war elo Zäit fir d'Mëttegiessen, an is Néidesch huet sech
mat un den Dësch gesat. Si huet sech et gutt schmaache
gelooss a war ganz gespréicheg. Mir goufen allerlee Neis vu
Rued an aus der ganzer Géigend gewuer. Nom Eessen huet
d'Joffer op eng gutt Tas Bounekaffi gehalen. Si sot vu sech
selwer, si wär eng Kaffistut. Duerfir huet d'Mamm am
Nomëtteg gesuergt, datt si vun Zäit zu Zäit hir Ties-che Kaffi
kritt huet. Dann huet si d'Bitzmaschin erëm méi séier
schnurre gedon an et war eng Freed hir nozekucken, wéi
geschéckerlech si de Stoft unenee gebitzt huet.
Eng Auer fënnef huet si Feierowend gemat. De Kaffisdësch
war prett. Si huet d'Stuff fein opgeraumt an du mat is ze
Nuecht geess. Duerno huet si hir Iwwerschong ugedon, sech
an de Mantel mam Pelzkoll agebokelt, den Hittchen opgesat,
d'Posch ënnert den Aarm gestach a sech op de Wee gemaach,
zu Fouss, op Rued, iwwer déi verschneite Strooss an duerch
d'Däischtert ...
Deen anere Muerge war si ganz exakt schons erëm um Dill.
Dem Papp séng Hiemer goufe fäerdeg gebitzt. Wéi ech mëttes
heem koum, war den Tour u mir. Ech krut d'Mooss geholl.
D'Joffer Useldéng huet du behaapt, de Stoft fir zwee Schiirtecher,
dee mir kiirzlech bei de Knuppe Jofferen, isen Nopeschen, kaaft
haten, géif knaps duergoen, well ech e gudde
Schotz an d'Lut gaange wär. Duerfir huet is Bitzesch sech de
Kapp missen zerbreechen, huet de Stoft hin an hir gedréit,
mat dem Zentimeter gerechent a fir sech haart gegrommelt a
raisonnéiert. Elo huet een d'Useldéngesch nët diirfe stéieren,
soss as si ganz knaddereg gin. Et war ze verstoen, datt et fir si
nët ëmmer einfach war, mat den Enner zesummen ze
kommen a schons guer nët, wann s' aus ale Klamotten neier
huet misse fabrizéieren. Meeschtens huet si dat awer ronn
kritt. Da war si ganz frou an huet iwwer dem Bitzen esouguer
gesongen: "Ave, ave, Mari-i-a", sou wéi zu Lourdes, wouhi si
schons e puer Mol mam Pilgerzuch gefuer war. Si war Feier a
Flam, wa si vun de Wonner verzielt huet. A mir hu gespaant
nogelauschtert ... D'Joffer Useldéng konnt och Wonner
wierken, wa si aus engem Rack, dee mir ze kleng gi war, erëm
en neie gebastelt huet. Donneschdes nomëttes war dat esou
wäit. Et war alles fir mech an der Umooss. Duerfir hun ech
missten zu hirer Dispositioun sin. Dat war fir mech eng
Schmo: ausdongen, umoossen, undongen a geschwënn
duerno erëm ausdongen, umoossen anesouweider. An deër
éischter Umooss stung ech do wéi an engem Sak, an ech hun
eng elle geschnidden. Déi zwete Kéier gung et schons besser,
déi drëtte Kéier war alles an der Rei. Mä dann huet d'Joffer
Useldéng ugefaangen un engem ze moschteren. E Spëtzekolli,
blénkeg Knäpp, e Jabo oder e flotte Putsch goufen
ugebutt. Nach eng Kéier hun ech missten umoossen. De Rack
war elo prima geroden. Ech war bal esou schéin ewéi déi am
Moudejournal, an d'Joffer Useldéng war houfreg ...
Is Néidesch hat nach fir e puer Deg hir Hänn voll ze dongen.
D'Mamm krut och allerlee rangéiert. De Bouf huet nei
Béxelcher a Schiirtecher gebitzt kritt. Dem Papp séng
Paltongen a Jhillië goufe gefléckt, d'Boxentäsche kruten neit
Fudderduch, op déi zerrasse Knéien an Ielbéi goufen nei
Stécker, de Sträifen no agesat an zu gudderlescht krut de
Papp nach e gehéiereg Puer Moule fabrizéiert. Duerno
goufen d'Läilécher revidéiert a well mir dëst Jor Kommunioun
haten, gouf d'ganzt Haus nei geridot. Dat alles war
nach eng Affär vun zwéin Deg. D'Joffer Useldéng krut bal
d'Midderchen, mä si huet duergehalen.
Um Enn vun der Woch hat si de Programm, deen d'Mamm
hir opgin hat, erledegt. Si huet eng Rechnong geschriwwen a
krut gläich hir Suën. D'Mamm huet hir nach eng Träip an eng
hausgemate schwaarz Kréischelsdrëpp agepaakt. Elo war déi
extra gemittlech Zäit fir e Joër eriwwer. D'Stuff gouf opgeraumt,
den Dësch an d'Bitzmaschin koumen erëm op hir
richteg Plaz. Owes si Wagenesch fir z'uuchte komm. D'Tata
krut alles gewisen, wat d'Hausnéidesch is un Neis gebitzt hat.
"Mar gin Onnebréidercher gebak", huet d'Mamm ugekënnegt,
éier mir schlofe gaange sin. "An déi aner Woch kënnt de
Weber Jhang, da gin owes Kierf gemat", sot de Papp
doropshin.
Ménger wärrech, du war dach nach Allerlee lass, éier
d'Fuesent d'Duerf aus dem Wanterschlof gerass huet!
Den Dësch gouf op d'Säit geréckelt an d'Weidebëndelen
erbäigeholl. De Jhang huet sech op en Hocker geseess, déi
schéinste Rudden erausgesicht, e Kräiz dermat gefuermt an
du do ronderëm gefliecht. Dat gouf schons de Buedem vum
Kuerf. De Papp huet him et nogemat, koum awer nët esou
séier vum Fleck. Ewell hun dem Jhang séng Rudde schon no
uewe gestanen an d'Fuerm vum Kuerf verroden. Ech souz do
nozekucken, wéi déi zwee sech drugin hun, hiirt Meescht an
hiirt Bescht, d'Kierf tëschent de Knéie ronderëm ze dréien,
een Tour nom aneren, an ëmmer erëm nei Rudden anzezéngen.
De Papp hat séng bor Méi, fir dem Jhang nozekommen.
Hir Weide krute sech hei ands do ze paken. En aner huet sech
missen aus der Wee halen, soss krut een eng gewéitscht.
Souwisou huet de Jhang dat vun Zäit zu Zäit, mat groussem
Plëséier, esou ganz genëschelt gedon an da gemat, wéi wann
en näischt dovu wësse géif.
D'Auer huet elo aacht geschlon a mäi Brudder an ech hu
missten an d'Klapp goen. Wéi mir "Gutt Nuecht" gesot hun,
huet de Jhang gemengt, mir sollten nët vun de Pompjeën
dremen, soss géng et an d'Bett ... an et wir schwéier
läschen. D'Kierfmécher hu viru geraibert, bis spéit an
d'Nuecht eran. Wéi mir mueres an d'Kichen erofkoumen,
stungen zwéin nei Gromperekierf ënnert der Trap. Een hat
nach keng Hänken. Dat war dem Papp säin. Dee gouf deen
Owend drop vum Jhang fäerdeggemat. Mat wäissgeschlassene
Weiden huet hie sech duerno un eng grouss Wäschmaandel
gin. De Papp huet en Hänkelkuerf gezwafft. Deen aneren
Owend goufen déi al Kierf gefléckt. Déi eng kruten en neie
Stack, déi aner nei Hänken. Elo waren is Kierf nees all an der
Rei fir déi nei Saison am Gaart an am Bongert. De Papp an de
Weber Jhang waren houfereg op hir Aarbecht.
Dee leschten Owend koum de Schouttesch Foos déi zwéi
Kierfmécher besichen an hir Konschtwierker ënnert d'Lupp
huelen. Hien huet e sëllechen driwwer gededegt, war awer
ganz zefridde mat deër gudder Handaarbecht. De Fooss war
nämlech en As vu Kierfmécher a spezialiséiert am Anzénke
vu Kuerffläschen. Dat war, ménger wärrech, eng komplizéiert
Handaarbecht, an et war kee wäit a breet dorëmmer, deen
him doranner en X fir en U virmaache konnt.
De "Monni Foos", wéi mir Kanner hie genannt hun, hat séng
Wierkstat am alen Hiirdenhaus, dat zou séngem Baurenhaff
gehéiert huet. An deër hemeleger Klaus huet hien am Wanter
séng Kierf gemat a séng Kuerffläschen agezénkt. Do stung
séng Huwwelbänk, säin Huerundels a säi Schraufstack. Himmer
an Zaangen, Neel a Schrauwe luchen dorëmmer op
engem alen Dësch. Grouss a kleng Seën an Eisebänner
hungen un dene kromme Maueren.
D'Hiirdenhaus war dem Monni Foos säin "Hellegtom", wou
hie gezammert an hantéiert huet. Do war och dem Adolphe
säin "Himmelräich", wou hie schons vu klengem un, vu
séngem Papp, an d'Léier geholl gin as. Hien huet do diirfe
mam Hummer a mat der Zaang ëmgoen a Këschten a
Wenercher schnëtzelen a bastelen. Natiirlech huet den Adolphe
och emol séng beschte Komeroden, den Theis Leo. den
Tärens Will, dem Ëm säi Jhosi an ise Marcel, mat an
d'Hiirdenhaus geschleeft. De Monni Fooss hat näischt
dogéint, well hie war e Kannerfrënd. Et huet jhust kee vun
hinnen diirfen domm a frech gin. Da konnte si och do
"schaffen", wéi de "Jhong". D'Bouwe waren doriwwer begeeschtert.
Et gouf awer och alt emol gerolzt, sech an den
Huwwelspéin gewänzelt a mam Hond, dem Rexi, amuséiert.
Och Schouttesch hir Kazen haten hire Lär am Hiirdenhaus,
sin do de Mais, déi hir Näschter an denen alen hëlzene
Plafongen haten, op de Pelz geklommen an hu mam Rexi op
guddem Fouss gelieft. Wa si Jonger haten, huet d'Rosi séng
Frëndinnen, Schiltz Nathahie, Tärens Martha, Theis hir Zwillingen
a mech, mat an d'Hiirdenhaus geholl. Mir hun dann déi
léif Mizercher bewonnert, se gehemelt a mat hinne gespillt.
Da ware mir Medercher och an isem Element. Et gouf dobäi
meeschtens Stoppches gespillt, well dofir huet d'Hiirdenhaus
sech extra gutt gëegent: déi quackeleg Trap. déi kleng
Rompelkimmercher, déi vill däischter Ecken, déi oppen
Haascht an den ieweschte Späicher mat all deem Sammelsurium
waren extra gutt Stoppen. Dem Monni Foos huet
d'Häerz am Leif gekluckst, wann eent vun is sech eng
raffinéiert Stopp ausgetëffelt hat: am Bakuewen, ënnert
engem eidle Gromperekuerf, am Schaaschtesch an den Huwwelspéin
oder hannert der Tak. Stonnelaang hu mir a lauter
Freed an deem versponnenen Hiirdenhaus gespillt. Wa mir
heemkoumen, wosst d'Mamm, wou mir is erëmgedriwwe
haten, well deen absënse Geroch vum Hiirdenhaus, deen an
iist Gezei geschloff war, huet hir et verroden.
Och vill Baueren huet een dacks am Hiirdenhaus gesinn do
aus an a goen. Den Theis Jhoss, den Ditze Jhäng, den
Ieweschtschiltz Jhampir an de Leesch Téidi hun do bäim
Schouttesch Papp hire Stamminee gehalen oder koume sech
wiirmen an e bësschen Duerfpolitik dreiwen. Vun do aus si si
dann nach an d'Schmëdd gereest.
Ménger wärrech, dat war d'Plaz am Duerf, wou all Bauere
sech begéint hun! Vu Betzder a Bierg, vu Roudemer a
Fluesswëller koume si mat hire Päerd bei de Buurg Jhoss. Hie
war e Schmadd, dee säin Handwierk aus dem ff kannt huet.
Wann hien eleng an der Schmëdd un der Aarbecht war, gong
et mat Gesank erof: Gloria a Credo ware meeschtens um
Programm, well hie war en ausgezeechnete Kiirchesänger,
deen deemools all muergens op séngem Rad an d'Kiirch
gejhitzt as an dann d'Wiertesmass virgesongen huet.
A sénger Schmëdd war alles pachschwaarz. Eng Hällewull
Houfeisen, grousser a klenger, hungen un de Maueren an um
Plafong. Um knubbelegen a schmierege Paweesbuedem luch
eng Onmass Neel, Houfstëmp a -spéin. Am Wanter goufen
nämlech d'Päerd bannen an der Schmëdd beschlon. Dogéint
huet an der gudder Saison sech déi Affär virun der Schmëdd
ofgespillt. D'Päerd gouf un en eisene Rank ugestréckt, en
nervösen oder rosene Biddi koum an den Noutstall. De
Schmadd huet säin Houffaass erausbruecht a gläich ugefaangen
d'Päerd ze beschloen. Den Hengscht krut de Fouss héich
gehalen. Mat der Hakléng gouf d'Houfeise lassgebrach a mam
schaarfen Houfmesser huet de Jhoss den Houf erofgeschnëppelt,
esou séier, datt d'Spéin dorëmmer geflu sin. Doropshi
krut d'Päerd mat engem Houfeisen d'Mooss geholl. De Jhoss
as an d'Schmëdd gerannt, huet d'Eisen an d'Feier geluegt, um
Blosballeg gezunn an d'Kuele glouse gedon. Wann d'Eise
gliddeg war, huet de Schmadd et op den Unzel geholl a mam
schwéieren Hummer drop lass geschlon, datt d'Quonken
duurch d'Lut gesprëtzt sin. D'Päerd krut elo dat gliddegt
Eisen opgeluegt. Den Houf huet gedämpt a gestonk an de
Koko huet no hannenaus geschlon. De Bauer huet Kreesch
gedon an hat all Méi de Päerdsfouss unzehalen. Wéi d'Neel an
d'Houfeisen ageklappt goufen, du wollt d'Päerd nët méi
stallhalen. Doropshin huet de Schmadd iser Härgott vum
Himmel erofgeflucht. D'Bouwen, déi ëmmer bei der
Schmëdd mat der Nues virbei waren, goufe vum Jhoss op
d'Säit gedriwwen. Esouguer hire René a Ferni hu sech ni
laang diirfen an der Schmëdd erëmdreiwen, ise Schmadd huet
dat nët verdron.
Vum Buurg Jhoss bis bei de Saadler Misch war et nëmmen e
Kazespronk. Do kruten d'Baueren d'Päerdsgeschir gefléckt:
d'Léngten, d'Kapen, d'Flangen, d'Kielerjach a -gedeck. Eng
Kéier hat ech d'Nues diirfen an d'Saadlerwierkstat erastrekken,
wéi ech eppes u méngem Liederschoulsak futti hat, dat
de Schouschter nët an d'Rei krut. Du hun ech gesinn, wéi
deen Ateliersbuedem voll Stréi, Kréng a Päerdshoer luch.
Domat goufen nämlech d'Kieleren opgestoppt. De Saadler
Misch war e rouege Mann, deen nieft sénger viller Aarbecht
séng kränkerlech Fra versuergt huet. Wéi ech deemools bei
him war, souz si hannert dem Uewen an hat e schwaarzt
Schnappech ëm de Kapp gestréckt. Iwwert dem Schaffen huet
de Saadler mir vu séngem Jong verzielt, dem Leo, deen
ënnerwee wär fir Schoulmeeschter, an dee bis spéit an
d'Nuecht léiere géif an duerfir och ëmmer gutt Zensuren hätt.
O mei, mir blouf de Mond opstoen! —
Ise Schouschter, de Giwer, wéi d'Leit hie genannt hun, war
nët esou gespréicheg, mä duerfir awer iwwerall nët manner
beléift. Hien huet mech gutt kannt, well ech sin all Dag
d'Mëllech an hiirt Haus siche gaangen. As ee jhust mat
Schong komm, wann hie mat enger Kniewelerei amgaang
war, dann huet ee sech misste gedëlle bis hien opgehalen
huet. Hie souz a séngem bloe Schiirtech op engem Schouschterstull
viru séngem Leescht an deem niddregen Dësch.
Dorop luch eng Onmass Knäipen, Hakelinen, Zaangen,
Schéieren, Gar a Stréckelen, kleng Këschte mat allerlee Neel
an Douse voll Schongschmir a sténkechem Pech. Um Buedem
luch eng Roll nei Lieder an e Quascht vu futtise Schong.
Huet de Monni Giwer dann endlech opgekuckt, iwwer säi
Brëll ewech, da konnt een him d'Schong weisen. Hien huet se
ënnersicht a gesot, wat alles doru misst gemat gin. Mat ise
Schong war hien ni ze vill gehäit, wëll d'Mamm huet ëmmer
derfir gesuergt, datt se zur Zäit bei de Schouschter koumen.
Dogéint krut den Här Giwer awer ganz aner Kaliber mat
grousse Lächer an de Suelen, mat opgerassenen Nuesen an
ofgelafenen Talongen an d'Haus bruecht. Fir déi rëm enegermoossen
an d'Rei ze kréien, huet dee gudde Mann sech vill
ploe missten. "Bou, bou, bou" huet et da stonnelaang duurch
d'Haus gehummert. Mat deem Geschéck stunge géint der
Owend eng Dose Puer Schong geheelt a gefléckt an der Rei
um Dësch. De Monni Giwer war frou an zefridde mat sénger
gudder Aarbecht, mä, de gudde Mann hat dann, méi wéi eng
Kéier, en décke Kappwéi.
Dräi Deg an der Woch huet den Här Giwer zu Betzder an der
"Anstalt" geschouschtert. Mam Rad as hien, Summer wéi
Wanter, dohin an zréck gejhabelt. Hien hat och do séng Hänn
voll Aarbecht, mä gouf manner gestéiert a koum besser vum
Fleck, well d'Schwësteren derfir gesuergt hun, datt de Kanner
hir Schong nët an e miseraablen Zoustand komm sin. Déi Deg
war et da roueg zu Ouljen a Giwesch. D'Tanti huet d'Wierkstat
schéin opgeraumt a gebotzt. Et war dann hir Stuff, wou si
gekoschtert huet an emol, mat hirer Kaz um Schouss, eng
Mëttesrascht an der Fotell, hannert dem Uewen, gehalen
huet.
Géint d'Fréijor huet ise Schouschter eng Raft ageluegt, wou
hien nei Schong fabrizéiert huet. Da war hien a séngem
Element, wann en am schéinen, neie Lieder schaffe konnt.
Dann huet séng Bitzmaschin nët esou ze ruppe brauchen an
hien huet séng nei Wuer bewonnert an op der Fënster
ausgestallt wéi am Buttéck.
Samschdes owes a sonndes muerges, no der Fréimass huet een
dem aneren a Giwesch d'Dir an d'Hand gin. D'Leit koumen
hir Schong sichen, déi se bal nët méi rëmerkannt hun, well
hire gudde geschéckerleche Schouschter se esou schéin an
d'Rei gemat hat, datt se ze soen ausgesinn hun ewéi neier. Da
waren dem Här Giwer séng trei Konne frou an hun him gäre
säi verstännegen Handwierksloun op der Dot bezuelt. —
Etlech Baueren hu keng Zäit fond oder hu vergeess hir
Galosche sichen ze kommen. De Giwer huet déi Pappenheimer
kannt an huet hinnen nach sonndes, virun der Houmass,
d'Schong an d'Haus gedroen. Bei denen hat hien och meeschtens
Kripeskrapes, fir séng éierlech verdéngte Suën anzedreiwen.
Dovu wosst de Schneider Jhemp och e Liddchen ze päifen,
wann hie sech drugin hat a speziell ëm d'Kiirmes Nuechten
duurchgemat huet, fir ville Maansleit hiren neie Kostüm
fäerdeg ze schneideren an da bei munechen awer laang huet
missen op séng Mënz waarden ... Alles as en Handwierk!
Matten an Ouljen, e bëssche verstoppt hannert dem Wäschbur
an der Schoul, stung d'Molkerei. Nomëttes an owes war
hir Dir zougespaart, ma moies vu siwen Auer uns war do
décke Betrieb.
Vun der Schoul aus konnte mir Kanner am beschte gesinn,
wien do an an aus gaangen as. Wann d'Mëllechkanen, déi op
de Wenercher oder mam Päerd um Teimer erbäibruecht gi
sin. gerabbelt hun an d'Maansleit déck geriet a Kreesch gedon
hun an d'Bauerefrae muenech Zäit do verluer hu mat
Traatschen a Klaatschen, da gouf sech an de Schoulbänke
gelicht an zou de Fënsterscheiwen erausgeluust. Duerfir as et
da méi wéi eng Kéier eng ferm an d'Akaul oder eng gutt
Portioun Poute gin. Fir deër Blamage z'entgoen an awer ze
gesinn. wat dobausse virun der Molkerei lass wär, as een
dann, wéi selbstverständlech, säin Tëntefaass op déi lescht
Fënsterbank siche gaangen oder huet een e Buch an de Schaf
bäim Lawabo gedroen. Egal wéi, déi vum Virwëtz am
meeschte geplot waren, hun ëmmer iirgendeng Uursaach
fond, fir eppes vum Molkereibetrieb matzekréien. De Schoulmeeschter
selwer huet sech och näischt vun deem Duerfrummel
entgoe gelooss. Gouf et fir hien interessant, dann huet
hien d'Fënster opgerass a laudenhaart, vun dem Schoulsall
aus, mat de Bauere plädéiert a gelaacht. Hannert séngem
Réck hu mir is iwwerdeems ersierklech amuséiert. Gung et
dann drënner an driwwer bannenan hier, dann huet de Lerer
misse Schluss maache mat sénger Causettchen. Hie koum bäi
d'Bänke gerannt, wou séng Raudië souzen, an huet déi da
grëndlech versäckelt. Op der Minutt as säi Schoulbetrieb
dann erëm fei roueg virugelaf.
Déi Säit an der Molkerei gung d'Aarbecht och weider. Déi
lescht Mëllechkane sin agelaf a goufen duurch déi grouss
Fënster, wou eng hëlzen Ofstellbänk virdru stong, séier
erageschuppst. Dobanne sin d'Molkereimaschine schons op
Héichtoure gelaf. D'Käilrimme sin iwwer d'Pullië gejhauft an
d'Motoren hu gedauscht. datt ee kee Wuert méi verstanen
huet. De Weltesch Papp an d'Mamm, déi d'Molkerei gemat
hun, haten elo hir Hänn voll ze dongen. Op enger grousser
Tafel huet de Pir mat Kräid opgeschriwwen, wéivill Mëllech
jidder Bauer ofgeliwwert hat. D'Mëllech as duurch eng grouss
Sei lafe gelooss gin. Vun do aus koum se an d'Zentrifuusch.
An deër komplizéierter Maschin gouf de Schmant vun der
Mëllech ofgesonnert an dann an dat grousst Rompfaass
weidergeleet. E puer Stonne laang huet dat Faass schéi
gemitterlech ronderëm gedréit a gerompt, bis lues a lues de
Botter ugefaangen huet ze klompen. Iwwerdeems as de
Wässech ënnen aus der Zentrifuusch gelaf komm a gouf an de
Kanen opgefaangen. De Weltesch Pir huet opgeschriwwen a
séng Bicher ganz besuergt gefouert. Duerno koum hien
d'Rompfaass inspizéieren an déck Klompe Botter eraushuelen.
An enger hëlze Bittche goufen déi no hannenaus op den
Dësch an an de Keller geschleeft. D'Weltesch Mamm huet
sech ëmt d'Bottermëllech gekëmmert.
An der Tëschenzäit war den Äismännche passéiert. Aus
séngem wäissen Auto huet en déckeg, laang Staangen Äis, op
séngem Réck, an de Molkereikeller geschleeft. Déi goufen an
de Komp tëschent den neie Botter getesselt, deen dann
deeglaang gutt frësch bliwwen as.
Eng Auer zéng koumen d'Bauereleit elo erëm mat de
Wenercher hir Mëllechkane mam Wässech a mat der Bottermëllech
ofhuelen. D'Bäizercher an d'Gusse kruten de Wässech
ze saufen. D'Bottermëllech koum bäim Mëttegeessen op
den Dësch oder gouf zu Kéis verschafft.
Déi Baueren, déi keng Zäit haten an hir Kane méi spéit
ofhuele komm sin, krute se op d'Bänk virun der Molkerei
gestallt. Si hun de Pir gehënnert, well elo gouf dobanne mam
Schlauch a warmem Waasser grëndlech gebotzt. Duerno huet
et nët méi grad esou staark no Koustallsmëllech an der
Molkerei gericht.
Hannenaus war d'Weltesch Mamm amgaang vun de Botterklompen
sech ee Batz nom aneren erofzehuelen an op enger
Wo, déi um Dësch stung, de Botter a Pënner ofzeweien. Mat
zwéin hëlzene Bleilen, wou sou Rillen dran ageritzt waren,
huet si ee Pond Botter nom anere schéin hin an hier geklappt
a gefuermt. Hat d'Pëndche séng richteg Fassong, da gouf et
op Botterpabeier geluegt, wou "Beurre" mat e puer Blimmercher
rout drop gedréckt war.
Wann de Pir fäerdeg gebotzt hat, huet hie sénger Fra gehollef
de Botter weien, fuermen, awéckelen an an de Keller
tesselen. Nach dee selwéchte Muergen oder spéitstens deen
aneren Dag koum de Bottermann déi gutt frësch Wuer
ofhuelen, fir se an den Epiceriën ze verkafen. Dat gouf dann
d'Bottergeld. dat mat de Mëllechsuën, enges Sonndes no der
Mass, am Veräinsbau, vum Ziirden Albert un d'Bauereleit
ausbezuelt gin as. Fir muenecher Stot war dat eng gutt Pei,
vun deër gelieft gin as.
Et gouf awer och Bauerenhaiser, déi eng Parti Botter an
d'Molkerei ofhuele komm sin a selwer verkaaft hun. Do war
virop Fiels Bäbb, dat all Woch e gudde Quantom an d'Stad op
de Maart gedroen an do vill méi deier verkaaft huet. A
Schneidesch gouf och alt selwer gerompte Botter doheem
matverkaaft, wann hir regulär Cliente gekachte Kéis, dee se
schons am viraus bestallt haten, an hiirt Haus kafe koumen.
Ménger wärrech, dee gekachte Kéis, dee Schneidesch Kätt
fabrizéiert huet, dat war eng Delikatess, no deër vill Leit sech
d'Fanger geleckt hun! Mir kënnt elo nach d'Waasser an de
Mond, wann ech un esou eng Schmier mat frëschem Brout a
Botter an dees gekachtem Kéis denken. Och hautdesdaags
ging näischt iwwer esou eng hausmaacher Wuer. Egal wéi,
och de Botter vun deemools, aus iser Molkerei, war prima
Qualitéit, déi nach laang nët an allen Haiser, all Dag, op den
Dësch koum. —
Nu gutt, ech si ménger Mamm regelméisseg, eng Kéier an der
Woch, Botter an d'Molkerei kafe gaangen. Ech hun déi
Kommissioun em halwer zwielef, no der Schoul, gemat, wa
Weltesch hir gutt Leit a spéider den Ëm a säi Marie, fei
propper, nach an der Molkerei um Botter geklappt a gefuermt
hun. Duerfir war ech esou gutt kënneg an der Ouljer
Molkerei.
Ëm d'Fuesent, wéi d'Schluechten nach zou denen alen
Duerfgebräicher gehéiert huet, gouf nach munnech fett
Schwäi mam Schlawittche geholl. Och isen zweten a leschte
Giss huet ëm déi Zäit säi Liewe misse loossen. Wann en dann
agesolpert an der Fleeschbidde luch, gouf nach Wochen
duerno d'Ëmgeréiz an der Kiche verschafft.
D'Fieder war schons ausgelooss an op der Kréibänk stung eng
hallef Dose stengen Dëpper, strubbelvoll Schmalz. D'Mamm
war houfereg, datt déi nei Wuer esou schéi klorwäiss gerode
war. Mä ech war nët ageholl vun deer Schmalzaffär, dat
heescht, ech hat eppes géint dee Fettgeroch, deen deeglaang
am ganzen Haus sëtze bliwwen as an deen an den Hoer an am
Gezei mat de Kanner bis an de Schoulsall gezunn as. Jo, dat
war ekeleg, mä dogéint war näischt ze wëllen: dat huet am
Wanter zur Duerfromantik gehéiert.
An no dem ellene Schmalzgestank koum dee bessere Patisdoft.
D'Schwéngsliewer war schons eng Nuecht an der
Mëllech ageweecht. Mat gutt duurchzugenem Fleesch gouf se
dräimol duurch d'Zoossissmaschin gedréit. Ech hu gehollef
muelen an déi reng Strillercher an eng grouss äerde Schossel
kippen. D'Mamm huet iwwerdeems e Koup Zwiwwele
geschielt a mat engem extra Hakebeile se kleng gehaakt:
dobäi sin hir d'Tréinen d'Baken erofgelaf. A wéi déi Ënnen
am Botter gedëmpt goufen, as e gehäerzte Gallem duurch
d'Kichen an d'Gaass gezunn. Déi goldegiel glënnereg Wuer
gouf mat deër gemuelener Liewer duurchernee gemat. Äer a
Schmant goufen drageréiert. Salz a Peffer, Péiterséilech an
Teimerjännchen, Lorber a Mëskot hun, ëm Gottes Wëllen,
net diirfe vergeess gin. D'Mamm huet ferm geréiert a
geklappt. Op eng Kéier gouf de Fanger an de Bullibräi getippt
a geschmaacht. "Hm?" — Si huet e spatze Mond gemaach, de
Kapp gerëselt a séier nach eng Pouz Salz bäigin. Ech kleng
Schnekesch hun och schmaache missten a mäi Pefferkäerche
bäileen. "Prima!" Et war fir sech d'Fangeren derno ze lecken.
— Grouss a kleng, brong a giel Schossele stunge schons prett,
goufe mat Ränzchen ausgekleet, du mat deem delikate
Liewerbulli gefëllt an uewendriwwer nach mat Ränzchen
zougekleet.
Déi éischt Terrinë goufen an de gudde, waarme Schäffchen
ageschuppst. D'Mamm huet dem Feier nogeluegt, an ech hu
missen e puer Äerbel Holz aus dem Schapp erbäischleefen an
d'Holzkëscht hannert der Kachmaschin opfëllen. Et war
mokeleg waarm an der Kichen an aus dem Schäffchen huet et
ugefaange wonnerbar ze richen. — Dat grousst Dëppe Waasser
koum un d'Kachen an d'Mamm an ech, mir hun is un déi
barbaresch Spull gin. Vun Zäit zu Zäit huet iist Margréit an de
Schäffche geluusst a mat engem Stréckeisen an de Pati
gepickt. No enger gudder Stonn waren déi éischt Schossele
Pati gebak. Déi schéi brong krupseg gebake Wuer huet een
ugelaacht an engem d'Waasser an de Mond gedriwwe. Elo
huet d'Mamm hir Konscht erausgelooss ... Si huet Lächer an
dee waarme Pati gestach a wäisse Wäin dralafe gelooss.
Sapristi, du gung mer en Doft duurch d'Kichen! — Déi nächst
Schossele goufen an de Schäffchen agesat. D'Mamm koum du
mat der Cognacsfläsch an huet e gutt Gliesche vun deem
"Geescht" iwwert dee woteleche Pati gegoss. Ménger wärrech,
dat war den Tëppelchen um i! Dës Bäiluecht huet aus
dem Pati déi rengsten Delikatess gemat. An no e puer Deg
war dee Pati e Genoss. Du koumen d'Wagnesch Tatta,
Bertësse Sophie a Giwesch Anni ise Pati schmaachen.
D'Menster Ditti, der Mamm hir Néidesch, d'Heenze
Madame, an d'Giedel vun der Mille kruten eng Schësselche
Pati an d'Haus gedroen. Dat war esou Traditoun. Wann
d'Patisschosselen ze soen eidel waren, da goufen Träipe
gemat. O mei, dat war mer eréischt eng Oprou an der Kichen!
Der Mamm hir gréissten Dëpper koumen op d'Kachmaschin.
An engem goufen Häerz a Long, d'iewescht Kappstéck an
allerlee Ëmgeréiz vum Schwäi mat Zoppekraut an der Britt
gekacht. An engem aneren Dëppen huet wäisse Kapes
gebrutschelt. Eng Schossel voll Broutscheiwe goufen an
d'Britt ageweecht an herno ferm dran ausgedréckt. Poretten
an Zwiwwele si reng gehaakt a mat all deër gekachte Wuer
duurch d'Fleeschmaschin gedriwwen gin. D'Gréiwe vun der
Fieder goufen dragemëscht an dee ganzen Tuttiquanti mam
Schwéngsblutt melânjhéiert. D'Salz an de Peffer, de Mëskot,
de Mairon a besonnesch d'Bounekraitchen hun deem bluddege
Bulli dee richtige Goût gin. D'Mamm huet ofgeschmaacht.
Ech hun d'An zougepëtzt a mech vrun deem
donkelroude Brullibräi gegrujhelt. Dee gouf elo mam Kachläffel
an d'Träipestrëtz gefëllt an domat duurch
d'Schwéngsdäerm. déi daagsvirdrun e puer Mol gebotzt an
nuetsiwwer gewässert gi waren, geblosen. Et huet mech
amuséiert, wann d'Träipe sech da wéi Schlaange gediebelt
hun. Ech hu misste séier de Fanger op d'Ficellen halen, wéi
d'Wuppen ënnen an uewe mat engem feste Knuet zougestréckt
goufen. D'Mamm huet elo déi frësch gefëllten Träipen
an der passéierter Britt am Träipendëppen ofgequellt. Esou
bal wéi se eropgeschwomme koumen, goufen s'erausgefëscht
an tëschent zwéi Still op eng hëlze Staang gehaangen.
D'Träipefett as lues a lues op d'Zeidongen ënnendrënner
erofgedrëpst an den Träipegeroch huet sech uetert d'ganz
Haus breet gemat. Doriwwer hun ech mech nët gefreet.
D'Mamm huet opgeotemt, wéi se esou eng zwanzeg Träipen,
schéin an déck, do hänken hat. Mä um Waassersteen, um
Dësch an op der Kachmaschin huet eng Hällewull vu fettegen
Dëppen a Schosselen op d'Spull gewaart. Wéi d'Mamm déi
hanneru sech hat, konnt se bal nët méi jhipsen. De Papp huet
d'Träipen an d'Bakes verschanzt a virsiichtshalwer eng Mausfal
derbäi opgespaant. Duerno koum hie mam Emer, Torschong,
Schruppert a schwaarz Seef erbäi an huet d'Kiche
grëndlech propper gebotzt.
Um Mënu vun denen nächsten dräi Woche stungen d'Träipe
virop. A wann déi hausmaacher Wuer an der Pan gebrutzelt
huet, as dee gekraiderechen Träipendoft duurch an ëm
d'Haus gezunn an huet engem den Honger an de Läif
gewënscht.
Et war ze soen eng Traditioun, datt an deer Träipenzäit de
Papp op engem Sonndeg Owend mam Miller Jhoss an dem
Schouttesch Fooss oder onverhofft an der Woch mat e puer
Kollegen op d'Träipefreess ugeréckt koum. Hie selwer huet
da Kichekueder gespillt, well Träipebrode war séng Spezialitéit.
Him no huet nët ze vill Fett diirfen an d'Pan kommen.
D'Träipen hu misse lues dra "schmoren", schwaarzbrong
glënneren, gutt krupseg gin, säfteg bleiwen a plazeweis
opbaschten. D'Tellere goufen am Schäffchen ugewiirmt an
déi gebroden Träipe koumen an der Pan op den Dësch. E
gudde Pättche Wäi gouf derbäi servéiert an um Enn vun der
Freess eng gehäerzten Drëpp an eng Tas staarke Bounekaffi.
An der Träipenzäit as d'Mamm regelméisseg an d'Stad
gefuer. D'Madame Jacquemart as dann dem Olseme Margréit
bal ëm den Hals gefall, wann déi "gutt Treipen" an enger
Schongkëscht, fei verpaakt, bei hir am Haus ukoumen. — Ech
mengen, hautdesdaags géifen nach munnech Stater deem
schéine vergaangene Brauch notraueren. A wie weess nët,
wat dat heescht, datt fréier an och nach an iser Zäit
muenechmol "eng Träip no enger Ham geschoss gin as a gët."
Wann dann déi geselleg Träipenzäit zou Enn gaangen as, gouf
Jhelli gemat. Duerfir sin d'Schwéngsféiss, d'Oueren an
d'Schnëss aus dem Solper erausgeholl gin a mat engem
gehéierege Batz Fleesch am Zoppekraut mëll gekacht a reng
geschnidde gin. Dat Wäisst vun de Porette gouf gedëmpt an
déi ganz Mass a gehäerztem Muselwäi lues gekacht. De
Wéngchen huet dem Jhelli et ugedon an deen extra däftege
Geroch huet ee glëschtereg gemat. — Um Enn vum Kont
stungen eng Dosen Zalättercher a Jhatte schlubbervoll Jhelli
um Dësch an de ganze Stot konnt sech eng gutt Zäitchen un
deër delikater Wuer regaléieren. An dat, trotz deër strenger
Faaschtenzäit. Jo, mä opgepasst. mëttwochs a freides huet
d'Mamm de Pati, d'Träipen an de Jhelli agespaart! — Zur
Ofwiesselong gouf et gréng Speis, Ierbëssen a Bounen, oder
Gromperebulli mat Paangech oder Porettenzopp mat Kniddelen.
— Sou war dat freides de Gebrauch uechtert d'ganz Land,
haaptsächlech um Duerf, virum leschte Krich.
Am Krich huet déi hausmaacher Schluechtwuer den Duerfleit
gutt bäigehalen a fir déi Stater war et e vill begiirten
Hamsterartikel: eng Schossel Pati fir eng Box oder e Schiirtech,
eng Zalättche Jhelli fir e puer Päck Tubak an Träipe fir
Schong an Huesen. —
Zënter dem Krich bis hautdësdaags gët et leider ze soen
nëmme méi grouss Schwéngsziichtereien, an déi meescht
Lëtzebuerger mussen hire Pati, Jhelli an hir Träipe bei de
Metzeler an an de Supermarché kafe goen. 'T as vill méi
einfach, nët wouer, mä ... !
D'Huergäns waren erduurch an d'Sonn huet d'Duerfleit
hannert dem Uewen aus de Stuffen erausgelackelt. De
Knäppjes Jhang as an de Schlappen am 'Kitzewee' op an of
getrëppelt an huet séng al Schanken an der Fréijoerssënnchen
opgewiirmt. Fiels Bäbb koum vun der 'Quäerden' erof an hat
schons e Kuerf voll Bettschësser gestach. "Harëm, hodëm"
huet et vum 'Tréierwee' eriwwer geschaalt, wou de Millesch
Marcel mat de Paerd um Plou gefuer as. An de Gäert hun
d'Leit fläisseg gegruewen an dee gehäerzte Geroch vu frëscher
Aerd luch an der Loft. Bäi Scharels gouf mat de
Knoutzele gespillt. Ech si laanscht der Bunn am Hiwwel
geklotert an hun ënnert der Heck déi éischt Veilercher fond.
E puer Deg virdrun, wéi eng ganz Hickecht vu Kanner mam
Här bei d'Grott raumen a botze war, hate mir schons eng
Hällewull Bëschannëmonen am 'Stackbësch' gepléckt an
d'Muttergottes dermat gerëscht.
Bis erof an d"ënnescht Delen' a bis an d"Waasserlächer' gung
dëst Joër de Kouertebësch. Et war duerfir allerlee Betrieb do.
Fiels a Schouttesch hir Medercher hu Fäsche gemat. De
Monni Joseph, den Theophil an de Fiels Néckel hun zesummen
hir Schädkouerten opgelueden.
D'Holzstee war schons eriwwer, mä blouf nach d'Duerfgespréich.
Wéi bal all Kéier bei deër Geleënheet haten e puer
Maansleit eng ferm an de Biz kritt. Si ware sech an d'Har
geroden, wéinst dene beschte Kouerte laanscht dem
Bëschwee a well een den anere verdeiert hat. Jo, dat war
schons derwäert: Kouerten déif am Bësch waren nët kammoud
heem ze kréien. Méi wéi eng Kéier sin d'Päerd mam
Teimer an Holzwon am Gesupps steeche bliwwen. Dat war
dann eng Kujenad fir d'Kar aus dem Dreck ze kréien, an et as
gewëss, datt ouni Fluchen d'Kouertenholz nët aus dem Bësch
erauskoum.
No an no gouf et méi eidel am Kouertebësch. Och is
Schädkouert war schons doheem ukomm. De Monni Vic war
se mat séngem Camion bis hannert d"ënnescht Delen', an de
'Biwer Bësch' siche gefuer. De Papp hat mech matgeholl, mä
ech hu mech nët aus dem Auto erausgetraut, well et gouf
ëmmer vu Wëllschwäin an deem déiwe Bësch erzielt ...
Lues a lues haten elo all Haiser hiirt Holz virun der Dir leien.
Et huet een un dene ville Fäschen ënnert de Schäpp erkannt,
wou nach Brout am Bakuewe gebak gouf. A fir d'Klëppelkouerte
meeschter ze gin, haten all déi "déck Baueren" hir ege
Seemaschin. Op deër gouf bei renegem Wieder an esou
niewelaanscht stonneweis, deeglaang, bis an de Summer era
gejhipst, fir déi déck Kouertestécker an déi laang Klëppelen
ze schneiden.
Déi "kleng Leit", zou dene mir als Eisebunner gehéiert hun,
waren op d'Seemaschin vum Bertëssen Nicki ugewisen. Hien
an de Jhäng ware schons wochelaang an de Nopeschdierfer
domat um Tour. Enges Sonndes krute mir Bescheed, wéini si
d'Holz an isem Eck schneide kéimen. De Papp huet sech fir
deen Dag fräi geholl. De Scharels Jhemp an de Knuppen
Alwiss ware fléck bei Hand wéi de Saubesch Nicki mam
Trakter an deër schwéierer Seemaschin bei eisem Haus
ugetëft koum. Natiirlech ware mir Kanner och mat der Nues
virbäi, mä goufen op d'Säit gejot, wéi et lass gung. Déi dräi
Maansleit hun d'Kouertestécker séier erbäigeschleeft. Den
Nicki eleng huet se wif iwwer dee glaten a blanken Dësch
duurch d'See gedréckt. Op deër anerer Säit huet de Jhäng déi
geschnidden Holzbätz erwëscht an s'op de Koup gehäit. Ech
hu mech geschwënn hannerwands gemat, well dat jhäizeg
Jhiipsen as mir duurch Muerch a Schank gaangen. Nodeem
d'Holz all geschnidde wor, gouf eng Fläsch Wäin servéiert.
Den Nicki huet nët matgemat, well séng Fangere waren am
Spill, mä de Jhäng huet de Pättchen nët versot: duerfir hat
hien alt emol no Feierowend de Babbeler. D'Mamm huet
d'Schold gläich beglach an den Nicki as mat sénger Seemaschin
bei Knuppen an duerno bei Scharels gefuer. Et wor
klor, datt de Papp du do mat agesprongen as. Dat war
deemools esou ugeholl bei alle gudden Noperen.
Wéi d'Seemaschin fort war, luch d'Aarbecht kéipweis virun
der Dir. De Seemill as an Emeren opgeschëppt a fir d'Räzhaische
versuergt gin. D'Aaxe goufen an d'Rei gemat. No
Feierowend huet de Papp stonnelaang Holz gerass. Déi
grouss Bouwe si mat un déi Aarbecht gaangen. Dem Cëcill
säin Norbert huet méi ewéi eng Kouert eleng gerass, ouni sech
mat der Aaxt onglécklech ze man. Soubal e Kéipche gerassen
Holz do luch, gouf getässelt: dat war de Kanner hires, mä,
opgepasst, d'Maiercher hu misste schéi riicht gebaut gin! An
elo war d'Zäit do, wou owes no der Schoul stonnelaang
Stoppches an isen Holzhaisercher an hannert denen héije
Fäschen- a Klëppelekéip gespillt gouf. Onvergiesslech sin déi
schéi Stonnen!
Am Schoulhaff luchen och e puer Kouerten Holz. Et huet e
gudde Strapp gedauert bis se geschnidde goufen. Mir sin
natiirlech drop erëmgeklotert an och alt erofgetrollt, krute
Blessen a Spläiteren, mä dat huet is nët vill ausgemat: mir
waren nët esou kriddeleg.
Soubal d'Holz geschnidde war, souzen déi Kleng do am
Seemiel ze spillen an déi Grouss hu mat den Holzbätz
Schanzen a Buurge gebaut an hun hirer Fantasi volle Laf
gelooss. Mä du koum de Gréiwe Franz an huet ganz gemittlech
lues a lues d'Holz gerass. Mir koumen dann nët zur Zäit
an d'Paus, fir déi schéi Wuer ze tässelen. Bis all dat Holz
dreche war, hate mir wonnerschéi Pausen. — Mä, déi gréisste
Freed gouf et, wéi d'Holz op de Schoulspäicher gezu gin as.
Du hun d'Medercher missen d'Kierf fëllen, se ukrämpen an se
un engem laange Seel an d'Lut zéien, héich erop an de
Späicher. De Päiffesch Jhull, de Chef vun deër Anterpris,
huet uewen an der Liicht geseess an de Kuerf ganz geschéckt
eragekroopt. Séng Equipe, den Norbert, de Pir an de Jhoss
hun d'Kierf eidel gemat. De Jhull huet se iwwer d'Seel erëm
erofgelooss. Wéi war dat esou lëschteg, wann dann all
Medercher hu misste séier um Seel zrécklafen, fir datt de
Kuerf op de Buedem geplouft koum!
Doheem huet iist Holz, wéi et gutt dréche war, och missten an
de Schapp gedroe gin: kierfweis, wa mir zu zwee waren,
äerbeleweis, wann een eleng war. Déi laangwëlleg Aarbecht
wollt nët richteg rëtschen a méi wéi eng Kéier huet ee
probéiert, sech derlaanscht ze drécken. Da konnt et virkommen,
datt ee ferm bejaut gin as an d'Spillen deen Dag gestrach
kritt huet. Et hat ee sech domat selwer schwéier an d'Tënt
gesat, well an deër Rafft waren nach allerlee flott Spiller op
der Tapéit. Sou hun d'Jongen z. B. sech Stelze gezammert: e
stabilt Stéck Holz gouf un zolidd Late geneelt. Duerop hun is
Kadette sech mat de Féiss gestallt a si wéi Storechen duurch
d'Duerf stolzéiert. D'Medercher hun hinnen et prompt nogemat,
konnten et awer nët mat hinnen ophuelen. Dat geféierlecht
Spillchen huet ni ze laang ugehalen. Et krut en Enn,
wann der e puer fatzeg op d'Suckel goungen an duerno mat
Bëlzen a Blessen dorëmmer gehippt sin. Mä, et gouf nët
gepauert: duerno koum den Dapp un d'Rei.
Matten op der Strooss, well do war et am mannste knubbeleg,
huet dee Spaass sech ofgewéckelt. Et gouf zwou Zorte vun
Däpp: einfach hëlzener oder rout-giel a blo lackéierter. Mä,
dat war nët esou wichteg, d'Haaptsaach war e gudde ronnen
Nol an der Spëtzt. Den Dapp gouf un d'Ficelle vun der
Gäissel gewéckelt an een Zock, ganz geschéckerlech, op
d'Strooss gejhummt. Mat e bësse Chance huet den Dapp sech
gläich flénk gedréit a gedanzt, säi Meescht a säi Bescht. Am
richtegen Ament krut en eng vun der Gäissel gewéitscht a
gouf esou ëmmer an ëmmer op Toure gehalen bis en an eng
Kaul oder an de Kulang geroden as an dann ausgedanzt hat.
Wann dat Dappféiwer un is wor, da wor no der Schoul nët vill
mat is ugefaangen. Esouguer an der Pausenzäit hu mir
baussent dem pawete Schoulhaff gespillt. Ei, dann hu mir
Dappkursen organiséiert: d'Duerfbréck erof an erop! Wat
war dat eng Freed! An och op dem Heemwee as den Dapp
mat is gedanzt. Autoën a Camionën hu mir nët brauchen ze
fäerten. Et sin der am Fong nët masseg passéiert a sou wi sou,
déi Zäit hun déi Gefierer esouvill Spektakel geschlon, datt
mir schons laang aus der Wee waren, éier si is an d'Féiss
koumen. Wat waren dat dach roueg a glécklech Zäite fir
d'Duerfkanner vun deemools ... ! Gewëss, mä et soll
hautdësdaags dach nëmme kee behaapten, et wir näischt lass
gewiescht bei "is" zu Ouljen!
Déi éischt Schmuebelen haten Ouljen erëmfond. Gläich hu si
hir Näschter an de Kéiställ a Beschlag geholl oder hun neier
ënnert de Scheieren a Schäpp gebaut. Doriwwer gouf sech an
de Bauerenhaiser gefreet, well Schmuelmëschen ënnert dem
Daach sollte Gléck an Haus an Haff bréngen. — Op alle Fall,
eent war gewëss, mat hinnen as d'Fréijoër agezunn. D'Sonn
stung erëm um bloen Himmel an huet fir neit Liewe gesuergt.
An den Haiser sin d'Fënstere weidenoffen opgerass gin an déi
muffeg Stuffen a Kummere sin erëm zerguttste gelëft gin.
Dobäi war et elo un der Zäit fir d'Ouschterbotz ze man. Is
Nopeschen, Knuppen Anna a Lucie, hun, wéi all Joër, den
Optakt gin. Si haten e wäisst Bokeschnappech ëm de Kapp
gebonnen a koume mat hiren Tapiën, Pillemen, Woll- a
Steppdecken eraus op d'Wiss. Do gouf alles op d'Wäschléngt
gehaangen an an deër gehäerzter Fréijorsloft gelëft.
"Den éischten as vir", mä d'Wagenesch Tatta an d'Millesch
Giedi ware gläich hannendrun. A Scharels, a Bertëssen, op
der Millen a bäi is gung et du och lass.
D'Diwwiën, d'Fieder- an d'Plaumebetter, d'Käil- an d'Kapp-
kësse sin aus de Kummeren an de Gaart geschleeft gin,
hannert oder virun d'Haus, je, dohin, wou d'Sonn am beschte
gedréckt huet. D'Matrasse goufen op hëlze Béck getässelt a
mam Martini geklappt. Fir dës schwéier Aarbecht hun
d'Maansleit och missten eng Hand upaken. Si haten déi
richteg Kraaft, fir de Kläpper op de Matrasse fluppen ze
dongen. Och aus dene schwéiere Rëssoren, déi an de Kummere
geklappt goufen, hu si de Stëbs, wéi eng Wollek, duurch
d'Zëmmeren an zou den oppene Fënsteren erausfléie gedon.
Is Fraleit vun haut rëselen doriwwer ganz sécher de Kapp, mä
bedenken nët, datt virun engem halwe Joërhonnert et nach
kee Stëbssuckeler gouf. An dobäi waren deemools d'Medercher
an d'Fraen nët manner abill, hu sech vill geplot mat der
Drecksbiischt, der Stëbslomp a mam Mops a sech nët gi bis de
leschte Stëbskäerchen aus allen Ecke verdriwwe war. Dobäi
sin och deemools d'Ridongen op der Hand gewäsch a
gestreckt gin. Je, an der Ouschterbotz koum alles un d'Rei.
D'Spigelen, d'Hellegebiller iwwert denen héije Better, d'Fënsterrauten
an d'Jalousië goufe gewäsch, déi hëlze Biedem
gespéint, d'Schief geraumt, d'Wäsch frësch getässelt, d'Wantergezei
ewechgeraumt an e puer fatzeg Stécker an de
Lompekuerf gehäit. Zum Schluss gouf alles gewichst, wat
Wichs verdroen huet. Dann huet et am ganzen Haus no
Ouschterbotz gericht. Eng ganz Woch laang, alt zwou, gouf
esou gewuddert. All Dag koum eng aner Kummer un d'Rei.
Géint der Owend goufen d'Matrassen an all dat gelëfte
Bettgezei erëm d'Trap op geschleeft. D'Pillemen, d'Diwwiën
an d'Plaumebetter ware wéi opgeblosen a si bal nët méi an déi
frësch Zichen an Hussen eragaangen. Deen Owend huet een
am Bett gemengt et géif een op Wollécke leien an et huet een
nuets geschlof wéi en Dachs.
No de Kummere koum déi bescht Stuff un d'Rei. An an der
Kichen a Spëndche war absëns vill Aarbecht fälleg. D'Kréibänk
an de Kicheschaf si geraumt a mat esou léiwer Pabeierspëtzt
agekleet gin. D'Dëppe goufe mat Holzäschen a Wim
geschauert, d'Kachmaschinspäif auserneegeholl an de
Rouscht erausgestëppelt. Duerno si se schwaarz gewichst
oder sëlwereg ugestrach gin. Dat war eng schéi Sténkerei, déi
deeglaang uetert d'Haus ugehalen huet. Mä alles dat an nach
vill aner Oprou hu bei der Fréijorsbotz misste mat a Kaf
geholl gin.
Och déi barbaresch Kéip vu Wanterwäsch hun zum Programm
gehéiert. Um Wäschbur war duerfir zu deër Zäit héije
Betrieb. Mat Weenercher a Stousskaren hun d'Frae Bittercher
voll Wäschgezei erbäigeschleeft. Déi sechs grousseg
Këmp gungen elo nët duer a méi wéi eng Kéier gouf
gerangelt, fir e Seef- an e Schwenkkomp z'ergadderen. Zu
gudder Lescht hun is Frae sech missten eensgin an, zou dräi
an dräi, sech deegweis andelen. Päiffesch Marie, Fiels a Schiltz
Bäbb hu matenee geseeft a geschwenkt, gebléit a gebleilt an
iwwerdeems gutt gejhaddert. Duerno war den Tour un Theis
Alice, Ditze Rosa a Leesch Anna oder Schneidesch Maria.
Éier d'Schoul ugaangen as, stungen d'Kanner do nozekucken
a sin dene schéine Seefeblosen nogerannt. Géint der Owend
waren d'Këmp fräi. Da koume Gréiwe Maria, Eengel Katrin
a Knäppjes Maria nach erbäi. Och d'Schouttesch Mamm an
d'Matill, déi hir Wäsch schons doheem geseeft haten, koumen
nach owes hir Bauchecht op de Wäschbuer schwenken a
klappen.
E Gléck, datt an dene Wochen Ziirden hir de Wäschbur nët
gebraucht hun! An deem décke Bauerenhaus war et Traditioun,
datt am Fréijoër an am Hierscht gebaucht gin as. Hir
Jongen hun déi grousseg Bidden op dem Bauchstull an hirem
Haff, virun der Kichen, opgeriicht. D'Tatta Therese, déi ganz
genee iwwert d'Bauche Bescheed wosst, huet kommandéiert.
D'Bauchbidde gouf bannewenneg mat engem graffe Léngenduch
ausgekleet. Hir Medercher hun d'Wäsch agefëllt: dat
grafft Gezei fir d'éischt. Da gouf d'Bauchbidde mat Waasser
gefëllt, d'Äschduch iwwer d'Wäsch geschloen an d'Holzäsche,
gläichméisseg driwwer verdeelt. Ënnen an der Bidde
war eng Zap. Zou deër gouf d'La deelweis erauslafe gelooss,
am Bauchkessel, deen dernieft stung, opgewiirmt an erëm,
lues a lues, schéi gläichméisseg, opgeschott. Dee ganze
Manöver — Ofzapen an Opgéissen — gouf e puer Mol dësdaags
widerholl, an d'Wäsch huet esou richteg een, zwéin Deg laang
an deër Supp gemautscht. D'La gouf ëmmer méi brong an
d'Gezei ëmmer méi wäiss. Schliisslech gouf d'Wäsch no an no
mat der Bauchzaang erausgefëscht a bitterchesweis mam Beia
bei d'Baach, laanscht Ziirden hirer Wiss, gefouert. Déi méi
knaschteg Wäschstécker goufen an der Baach nogeseeft. De
ganzen Dag duerch waren d'Emma an d'Anna amgaang
d'Bauchecht ze schwenken, mam Bleil ze klappen, op d'Wiss
ze leën an do ze bleechen. Een, zwéin Deg laang luch dann
dee ganzen Ziirdewues voll wäiss Läilécher, Kappzichen,
Maanshiemer, Kalzongen an eng Onmass Fraleitsënnerwäsch.
Et war derwäert, well Ziirden haten deemools e Stot
vun hirer elef. Dräi-, véiermol dësdaags waren d'Ziirde
Mamm, d'Tatta an déi dräi Medercher amgaang, déi ganz
Bleech mat der Géisskan ze strenzen. Hir Jongen hun och alt
sträppweis eng Hand ugepaakt. Et war eng schéin Aarbecht
an owes wosste se, wat si deen Dag gemat haten. D'Sonn huet
natiirlech d'Haaptroll gespillt an d'Wäsch op der Bleech schéi
wäiss gemat.
Iwwert d'Bréck as elo kee gaangen, dee sech nët déi
Kuriositéit ugekuckt huet. Alt dräi Deg an iwwer Nuecht
blouf d'Bauchecht um Wues leien. Wéi se du schnéiwäiss war,
koum se dréchen a wéi "parfuméiert" an d'Haus. Daagsdrop
luch se schéi gestreckt an opgefaalt schons an de Schief. An
Ziirde ware se frou, datt se déi Korwi hanneru sech haten.
An elo, wéi op Rendez-vous, matzen an all dene Fréijorsaarbechten
as den Dëppegéisser opgedaucht. Hie koum mat
engem Weenchen, deen e razegen Hond gezunn huet. Op
deem Gefier huet hie säin "Atelier", bäi séngem Tour iwwer
Land, mat ronderëm geschleeft. — Am Nu wosst d'ganz
Duerf, datt de Kesselfléckert sech virum Wäschbuer installéiert
hat. D'Kanner sin an d'Haiser gerannt a koumen, wéi
de Wand, mat Emeren, Dëppen a Läffelsgeschir erbäigelaf.
Am Krees stunge se ronderëm den Dëppegéisser an hun him
nogekuckt, wéi hien d'Lächer an den zénke Bittercher
gefléckt huet. An engem Kessel, deen op engem Gäppche
stung, huet eng sëlwereg Britt gebrutschelt. Dora goufen
d'Läffelen an d'Forschette gezappt an nei verzënnt. Si hun
duerno geblénkt wéi Sëlwer, mä dat Blénke war ni vu laanger
Dauer. An dach koume vill Leit mat hire grousse Wäschkesselen,
déi geronnen hun an op eemol war den Dëppegéisser
vun enger Hällewull Kichegeschir agekesselt. Deen Nomëtteg
hu mir Kanner vergeess an d'Schoul ze goen. 'T war nët esou
schlëmm, well op eemol stung de Schoulmeeschter och do.
Ënnert all deem Kreemchen huet hien eng zënne Schossel
entdeckt, déi him et ugedon hat. Ise Lerer huet déi Antikitéit
erwëscht an as dermat an Theis gereest, vu wou dat aalt Stéck
hierkoum. Schoul gouf deen Nomëtteg ze soe keng gehalen an
déi wäertvoll Schësselchen as am Schoulmeeschter sénger
Sammlong gelant. Iwwer deem Focken hu mir am Wäschbur
Fänkches gespillt, een deen anere mat Waasser gesprutzt an
nach allerlee Furri gedriwwen. Schouttesch Jhong huet dem
Dëppegéisser séngem aarme Mupp ze freesse bruecht.
Doropshi gouf isen Handwierksmann och hongereg an huet
no enger Kuuscht gefrot. Belsche Marceli huet sech sénger
erbaarmt an him eng wäisse Kéisschmier bruecht. Wéi hie
sech du säi laange Baart gutt beschmiert huet, wollten e puer
Bouwen de Geck mat him maachen. Mä, hien huet kee Spaass
verstanen, gouf foxwëll an huet op jéinesch Kreesch gedon,
datt mir is all aus dem Stëbs gemat hun. —
Doropshi gouf et méi roueg bäim Dëppegéisser. Hien huet elo
gemitterlech virugeknéchelt. Géint der Owend huet en dee
ganze Jhirimiri mat enger fatzeger Decken zougestoppt, säin
Hond derbäi ugestréckt an as bei de Simon e puer Humpen
huele gaangen. Nuetsiwwer huet en am Wäschbur oder
éierenswou an engem Schapp geschlof. No zwéin, dräi Deg
hat hien dee ganze Sammelsurri gefléckt. D'Leit koumen hiirt
Geschir ofhuelen an hun hie bezuelt. Hien huet säin "Atelier"
zesummegeschlon an as d'Duerf aus, no Betzder gezunn.
An elo war den Tour um Schéiereschlëffer. Hien hat e
Schläifsteen op Rieder an as domat vun Haus zu Haus gefuer.
D'Leit hun him hir stompeg Messeren a Schéieren erbäibruecht.
Mam Fouss huet hien dee ronne Steen un d'Rulle
kritt an op der Dot waren d'Knäipen an d'Gaudië schaarf wéi
e Baartmesser.
Och de Prabblisflécker huet nët op sech waarde gelooss.
Klengegkete goufen direkt virun der Dir gefléckt. Bäi gréissere
Reparaturen huet hien de Prabbli a säi Gestell gestach an
e matewechgeholl. Déi nächste Kéier, wéi hien erëm um Tour
war, huet hien de Parapli fei brav an tipp-topp gefléckt erëm
op séng Plaz bruecht.
Zu gudder Lescht koum och de Lompekréimer aus dem
Maacher Kalebierg. Dräi, véier Hënn hun him laang Joren
duurch säi Jhabel gezunn. Enges Daags koum en du mat
enger klenger Kamionett gefuer. Doran hat en e ganze Basar
vun äerdene Schosselen a geblummelechten Telleren an
Tasen an Holzwoll agepaakt. Mat enger Schell huet en d'Leit
erbäigetrommt. Déi ware séier do mat hiren ale Fatzen a
Lompen. Wat de Sak méi voll war, wat si sech méi schéine
Parzeläin auswiele konnten. Dat huet ëmmer Freed gemat a
keng Hausfra wollt de Lompepio verpassen.
Nët wouer, wat waren dat dach schéin Zäiten ... a wou si se
hin!?
02) Wann d'Wisen op waren
Zeechnong: Paula Antunes
03) Em déi Ouljer Kiirmes ... 1938
Zeechnong: Paula Antunes
04) Allerhelljen an Allerséilen zu ménger Kannerzäit
Zeechnong: Paula Antunes
lasse doch dein teures Blut
in das Fegefeuer fließen,
wo die "Armen Seelen" büßen!
Ach, sie leiden große Pein,
wollest ihnen gnädig sein!
Hör auf das Gebet der Kleinen,
die sich gern mir dir vereinen!
Nimm die "Armen Seelen" doch
heute in den Himmel noch! Amen!
05) Vum Zichelchen ënner dem Chrëschtbeemchen
an dem Kand op der Lokomotiv
Zeechnong: Paula Antunes
Zeechnong: Laurinda Coelho
06) Groussherzoginsgebuurtsdag mam Fakelzuch
Zeechnong: Silvio Marques
07) Wann d 'Duerf am Wanterschlof luch
Zeechnong: Laurinda Coelho
Zeechnong: Paula Antunes
08) Vu Kierfmécher an allerlee Duerfhandwierksleit
De Weber Jhang huet sech, wéi ugekënnegt enges Owes, nom
Nueteessen, bäi is afond. D'Weiderudden, déi de Papp
deglaang an der Wäschkichen am Komp ageweecht hat,
stunge schons prett. Mä de Jhang war nët esou presséiert.
Zeréischt gouf emol d'Päif an den Tubaakssäckelchen aus der
Joppenstäsch erausgekroomt an de Kliefche gestoppt. De
Papp huet iwwerdeems Glieser op den Dësch bruecht a se mat
Viz gefëllt. Duerno huet hie sech e Blietchen aus dem
Zigarettenheftchen erausgezunn, eng Prise aus sénger
Tubaakslued geholl, se mat de viischte Fangerspëtzen am
Blietche gedréit, mat der Zong zougepecht a séng Zigarett
séier um Jhang séngem Fixspoun ugefaangen. Et gouf elo
matenee gepatscht a gesproocht. De Jhang hat de Radio
gelauschtert a wosst duerfir allerlee Neiegketen. Wéi déi
zwéin hir Päif an d'Zigarett gedämpt haten, gung et mat der
egentlecher Aarbecht lass.
Zeechnong: Laurinda Coelho
Zeechnong: Laurinda Coelho
09) Is Molkerei
10) Wéi Pati, Träipen a Jhelli nach hausmaacher Wuer waren
Zeechnong: Laurinda Coelho
11) Vu Kouertenholz a vergaangene Fréijoersspiller
Zeechnong: Silvio Marques
Zeechnong: Laurinda Coelho
12) Allerlee Kuriositéiten ëm d' Ouschterbotz
Zeechnong: Laurinda Coelho
Zeechnong: Paula Antunes
© |
by Éditions de l'Imprimerie Saint-Paul s.a.
|